زهرا آقائی - کارشناس ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
امیرمسعود دباغ - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه سوره، مدیر گروه معماری اسلامی

سالمندی بعنوان مرحله ی سوم از عمر انسان است. حضور در خانه سالمندان و دوری از محیط آشنای خانه و حمایت های خانوادگی در کنار ضعف ها و فقدان های دوران پیری، مشکلاتی همچون تنهایی،دلتنگی،ناامیدی و بی پناهی را برای آنان ایجاد می کند. بسیاری از سالمندان عوامل محیطی را مسبب این مسئله می دانند. معماران نقش مهمی در شکل گیری محیط انسان ایفا می کنند. یکی از مهمترین شاخصه های ارتباط انسان با محیط، حس تعلق به مکان است که در راستای تداوم حضور انسان درمکان نقش تعیین کننده ای دارد. این مقاله از طریق مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات نظری از نوع کیفی توصیفی تحلیلی سعی در بررسی عناصر ایجاد کننده حس تعلق به مکان در خانه های سنتی دارد تا به وسیله ی به کار بردن آن عناصر نقشی در جهت افزایش کیفیت روانی و رضایتمندی سالمندان مقیم خانه سالمند ایفا کند. با توجه به تاثیر متقابل انسان بر فضا و فضا بر انسان این مسئله پیش می آید که چگونه در خانه سالمندان می توان حس تعلق به مکان را افزایش داد که مزایای آن آرامش، احساس امنیت و برگشت احساسات نابود شده و تغییر تلقی فردو جامعه، از این مکانها ست.با این تفاسیر می توان با به کار بردن عناصر ایجاد کننده حس مکان ،به هدف خلق فضایی هویت دار بمانند خانه به معنای واقعا خانه رسید که باعث تسکین شرایط نامطلوب روحی وافزایش کیفیت روانی و رضایتمندی سالمندان گردد و همچنین باعث خلق فضایی شدکه مشوق فعالیت های حرکتی سالمندان باشد.

سالمند، حس مکان، حس تعلق، معماری خانه های سنتی