فرشاد صادقیان یکتا - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه ارشاد دماوند، تهران، ایران
حمید علیپور صبحی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام، تهران، ایران
فرزانه نظری زاده - دانشجوی دکتری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

تاخیر یکی از مهمترین مشکلات سیستم های حمل و نقل ریلی است که هزینه های مادی و معنوی بسیار زیادی دارد. از بین رفتن اعتماد مسافران، اتلاف وقت مسافران، مسدود شدن در سیستم یک خطه، استهلاک دیزل، پرداخت خسارت به مسافران، اتلاف سوخت و... تنها بخشی از هزینه های وارد شده به سیستم حمل و نقل ریلی می باشد. در زمینه هزینه یابی تاخیر قطارها تاکنون هیچ مطالعه ای در ایران انجام نشده است. در شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران نیز به علت تاخیر قطارها سالانه میلیاردها تومان هزینه تحمیل می شود که در حال حاضر میزان آن مشخص و قابل محاسبه نیست. همچنین زمانی می توان حساسیت و درک بهتری نسبت به تاخیرها داشت که میزان زیان تحمیل شده به سیستم مشخص و قابل محاسبه باشد. لذا در این تحقیق سعی می شود در ابتدا تمامی عوامل و زیر عامل های تاخیر شناسایی شده و سپس تفکیک و دسته بندی تمام عوامل و زیر عامل های تاخیر همراه با ارتباطات آن ها در مدلی شماتیک آورده شود و پس از آن با استفاده از هزینه یابی علمی و دقیق، میزان خسارتی که هر کدام از عامل های تاخیر در قطارهای مسافری راه آهن جمهوری اسلامی ایران وارد می نمایند، مشخص گردد که با استفاده از این هزینه یابی می توان عوامل مختلف را رتبه بندی نمود، میزان خسارت وارد شده به شرکت راه آهن در بازه های زمانی مختلف را بررسی کرد و با توجه به حساسیتی که نسبت به انواع تاخیرها به وجود می آید در جهت بهبود، کاهش و رفع تاخیرها و همچنین مدیریت بهینه سرمایه گذاری تلاش نمود.

تاخیر, هزینه یابی تاخیر, قطارهای مسافری, راه آهن جمهوری اسلامی ایران