منصوره تجویدی
ماندانا آرش
میترا پارسی نیا
غلامرضا بابایی

   مقدمه: بیماری های انسدادی ریه چهارمین علت مرگ و میر در دنیا بوده و شیوع آن در حال افزایش است. مشکلات تغذیه ای یکی از مشکلات شایع در بیماران مبتلا به COPD می باشد. که باعث دریافت نامتعادل انرژی بین جذب کمتر و بیشتر از نیاز آنان می شود. این مساله خود می تواند منجر به افزایش شدت بیماری و مرگ و میر در آنان گردد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر به کارگیری راهنمای تغذیه ای بر شاخص های اسپیرومتریک ( FEV۱,FVC,FEV۱/FVC ) در بیماران مبتلا به COPD انجام شد.   روش: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی با طرح قبل و بعد است. نمونه گیری به صورت غیر تصادفی بر روی ۳۰ بیمار مبتلا به COPD بستری در بیمارستان البرز شهرستان کرج انجام شد. در ابتدا پس از پر کردن پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک توسط بیماران بستری یک بررسی اسپیرومتریک در آن ها صورت گرفت و سپس اصول تغذیه صحیح به تمام بیماران به صورت چهره به چهره و تک به تک طی ۴ جلسه ۱۵ دقیقه ای و طی ۴ روز متوالی همراه با جزوه آموزشی به آنان آموزش داده شد و سپس یک ماه و سه ماه پس از آموزش مجددا شاخص های اسپیرومتریک در آنان بررسی شد. ضمنا بیماران پس از ترخیص از طریق مراجعه به منزل و تماس تلفنی پیگیری شدند. سپس شاخص ها با یکدیگر مقایسه گردید.   یافته ها: میانگین شاخص FEV۱ یک ماه پس از آموزش (۴۹/۶۶) نسبت به قبل از آموزش (۹۶/۵۰) افزایش معناداری را نشان داد (۰۰۴/۰= p ). و پس از ۳ ماه آموزش (۷/۷۷) نیز افزایش این شاخص از نظر آماری معنادار بود (۰۱/۰= p ). همچنین میانگین شاخص FVC بعد از یک ماه آموزش (۷۲/۶۶) نسبت به قبل از آموزش (۶۸/۴۶) به طور معناداری افزایش نشان داد (۰۱۵/۰= p ). و پس از ۳ ماه آموزش (۳۶/۷۰) نیز این افزایش از نظر آماری معنادار بود (۰۰۰/۰= p ). بهبود شاخص FEV۱/FVC با وزن نمونه ها رابطه معکوس داشت که ضریب همبستگی پیرسون این ارتباط معکوس را معنادار نشان داد. (۴۲۶/۰-= r ، ۰۳۴/۰= p ) شاخص FEV۱/FVC سه ماه پس از آموزش با سن رابطه مستقیم داشت، یعنی افرادی که سن بالاتری داشتند افزایش شاخص FEV۱/FVC در آن ها بیشتر بوده و ضریب همبستگی پیرسون این ارتباط را معنادار نشان داد (۳۹۹/۰= r ، ۰۲۹/۰= p ).   نتیجه گیری: نتایج تحقیق پیشنهاد می کند بیماران مبتلا به COPD باید در مورد فاکتورهای موثر بر شرایط تنفسی مانند فاکتورهای تغذیه ای آگاه باشند و باید در مورد غذاهایی که بر تنفس آن ها اثر مثبت یا منفی دارند، راهنمایی شوند.     تاریخ دریافت مقاله: ۲۰/۳/۱۳۸۸ پذیرش مقاله: ۲۲/۱۱/۱۳۸۸  

Nutritional guideline, Spirometric test, COPD disease, راهنمای تغذیه ای، شاخص های اسپیرومتری، بیماری COPD