جواد ترکمن - دانشیار گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران
مژگان وزیری - استادیار دانشکده علوم و مهندسی صنایع چوب دانشگاه Lulea، سوئد
دیک سندبرگ - استاد دانشکده علوم و مهندسی صنایع چوب دانشگاه Lulea، سوئد
سلیمان محمدی لیمایی - دانشیار گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران

راش خزری با ارزشترین گونه پهن برگ ایران است که عمدتا درشمال ایران پراکنش دارد و تقاضای زیادی برای گرده بینه آن دربازار مخصوصا برای گرده بینه های عاری از گره آن وجود دارد. درجه بندی گرده بینه با اندازه گیری معایب آن مرتبط است. شکل، محل وتعداد معایب درارزیابی گرده بینه ها وچوبهای بریده شده دارای اهمیت هستند. یکی از مهمترین معایب، گره ها می باشند. برای ارزیابی معایب درختان از روشهای مخرب (برش دادن) و روشهای غیر مخرب (سی تی اسکن) استفاده می شود. هدف این مطالعه برآورد مقدار چوب خالص و عاری از گره ساقه درخت راش با استفاده از چهار مدل درمقایسه با روش سی تی اسکن می باشد. دراین بررسی تعداد پانزده ساقه درخت راش خزری انتخاب و مطالعه شد. در تجزیه و تحلیل آماری نتایج از طرح کاملا تصادفی با توجه به تعداد تیمار و تکرار در سطح اطمینان ۹۵ درصد استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که قدرت تشخیص سی تی اسکن پزشکی برای قسمتهایی که اختلاف دانسیته زیادی با تنه اصلی دارند بالا است و همجنین دقت برآورد ومحل یابی معایب در روش سی تی اسکن زیاد است. نتایج نشان می دهد که بین تمام روشهای برآورد چوب خالص همبستگی بالایی وجود دارد که بیشترین آن مربوط به همبستگی بین مدل چهارم با سی تی اسکن (r=۰/۹۹۴) می باشد که مقدار برآوردی چوب خالص هر دو روش مشابه است. از بین مدلهای مورد بررسی مدل یک(∆r=Ws-Ls ) که بر اساس پارامتر بیرونی است برای ارزیابی چوب خالص راش در فرآیند درجه بندی گرده بینه مناسبتر است.

چوب خالص, راش, سی تی اسکن, گرده بینه, گره