سید مجید مرتضوی و مهری صدیقی پور

وجود نواقصی در فرایند مرسرایزینگ سرد کالاهای پنبه ای، منجر به ابداع شیوه نوینی به نام مرسرایزینگ گرم شد که در آن از محلول سود در دمای بالا استفاده می شود. مرسرایزینگ گرم به طور موفقیت آمیزی در مورد مخلوط پنبه با برخی از الیاف دیگر قابل اجراست. در مخلوطهای پنبه پلی استر، این عملیات از طرفی موجب مرسرایزینگ در جزء پنبه شده و از طرف دیگر باعث آبکافت قلیایی پلی استر ;#۱۰می شود.در این مقاله، عملیات مرسرایزینگ با محلول هیدروکسیدسدیم در ۱۶ دمای مختلف از °c۱۵ تا °c ۹۰ با گام ۵ درجه، در دو حالت تحت کشش و بدون کشش، بر روی پارچه مخلوط پلی استر پنبه با نسبت ۶۵ به ۳۵ انجام پذیرفت. پس از آن تاثیر دمای حمام قلیایی بر برخی از خواص پارچه نظیر خواص کششی، کاهش وزن و جمع شدگی مورد بررسی قرارگرفت. عملیات مزبور موجب کاهش وزن در پارچه شده که بخش عمده آن به جزء پلی استر موجود در مخلوط نسبت داده می شود و با افزایش دمای حمام قلیایی میزان آن افزایش می یابد. کاهش وزن حاصله موجب آزادی بیشتر نخها و در نتیجه بهبود آویزش و زیردست در پارچه می شود ولیکن از استحکام پارچه کاسته و باعث تضعیف آن می شود، لذا بایستی مقدار بهینه ای برای دما در نظر گرفته شود. در عملیات قلیائی در حالت بدون کشش، آزادسازی تنشهای موجود در پارچه تا حدودی موجب بروز جمع شدگی در کالا خصوصا در جهت تاری می شود، لیکن نقش کشش در عملیات قلیایی در خواص پارچه پنبه پلی استر چندان حائز اهمیت نیست. ;#۱۰

Hot mercerizing, Cotton/Polyester blend fabric, Alkali treatment, Caustic soda solution, Weight loss, Handle, tensile properties, Shrinkage, مرسرایزینگ گرم، پارچه مخلوط پنبه پلی استر، عملیات قلیایی، هیدروکسید سدیم، کاهش وزن، زیردست، استحکام کششی، جمع شدگی پارچه