اثر بخشی آموزش مجازی در دوره شیوع Covid-۱۹ در آموزش عالی

مقدمه : در اوایل سال ۲۰۲۰ ، جهان با بحران بیماری COVID-۱۹ روبرو شد. بعد از گذشت حدود ۲ سال از آمدن کرونا به کشورهای مختلف شاهد آن بودیم که کشورهای سراسر جهان برای کاهش انتقال ویروس ، مجبور به تعطیلی موسسات آموزش عالی و دانشگاه ها شدند و در نتیجه دانشگاه ها با چالش های بی سابقه ای روبرو شدند. در نتیجه برخی حوزه های آموزشی-پژوهشی، دستخوش آسیب ها و تغییرات جبران ناپذیری شده اند؛ در پاسخ به این مورد اضطراری جهانی ، موسسات آموزش عالی جهان مجبور به استفاده از ابزارهای یادگیری الکترونیکی و دیجیتالی شده اند. چرا که درگام اول، آموزش حضوری که سالیان سال شکل غالب یاددهی-یادگیری بود، متوقف و به جای آن آموزش مجازی۱ یا برخط و غیر حضوری متداول شد. یکی از این سیستمها ، استفاده از کلاسهای معکوس میباشد . کلاس معکوس ۲یک استراتژی آموزشی است که در سراسر دنیا ، انواع مختلف و زمینه های آموزشی بسیار مورد مطالعه و استفاده قرار گرفته است. اساس کار این کلاسها به این صورت است که ، معلم یا مربی قبل از سخنرانی مطالب را برای دانش آموزان می فرستد و این واقعیت را اضافه می کند که دانش آموزان قبل از شرکت در کلاس باید موضوع را مطالعه کنند.( سیستمی دقیقا معکوس با آنچه در کلاسهای سنتی رخ میدهد . ) با توجه به محدودیتهای ناشی از همه گیری جهانی COVID-۱۹ دانشجویان در سراسر دنیا نیاز دارند تا با آموزش اضطراری یا آموزش مختلط (در حال حاضر و از راه دور) مطالب درسی را فراگیرند . (سوبرال۳ ، (۲۰۲۱در آموزش عالی ، آموزش به طور کلی در بسیاری از مواقع برای دانشجویان ( و در بخشی از رشته ها به طور خاص) اغلب تحت اشاعه دانش ارائه شده توسط استاد است.در این مدل ، دانشجویان ممکن است فقط قسمتهای کوچکی از دانش منتقل شده را به حافظه بلند مدت خود منتقل کنند . این پردازش از حافظه کوتاه مدت به بلند مدت یک پیش شرط مهم برای استفاده از دانش انعطاف پذیر و پایدار دارد .پس برای آماده سازی دانشجویان برای چالش های آینده آنها در مشاغل آینده خود ، دانش انعطاف پذیر و پایدار ، یعنی دانش برای شناسایی جنبه های مربوط به مشکلات و دانش لازم برای حل این مشکلات، ازاهمیت زیادی برخوردار است.برای دستیابی موفقیت آمیزبه دانش که می تواند درموقعیت های مختلف استفاده شود ،دانشجوباید به طور فعال با موضوعات موجود درگیر شوند. رویکردهای اخیر کلاسهای جدیدی ساخته است که با جابجایی مراحل انتشار دانش ، که به طور معمول در کلاس سنتی انجام می شوند ، با مراحل کاربرد دانش ، که به طور جداگانه خارج از کلاس انجام می شود ، شکل میگیرد . بدین ترتیب اساتید می توانند فرایندهای یادگیری دانشجویان را راهنمایی و هدایت کرده و در کلاس بازخورد ارزشمندی ارائه دهند. برای آموزش عالی ، هدف از رویکرد انتخاب شده ، تقویت کاربرد دانش و انگیزه دانشجویان است. در این کلاسها ، فراگیری با یک مرحله خودآموزی شروع می شودکه معمولا توسط مواد چندرسانه ای پشتیبانی می شود و در آن هر دانشجو با سرعت خود دانش کسب می کند. به عبارت دیگر ، دستورالعمل مستقیم از فضای یادگیری گروهی به فضای یادگیری فردی منتقل می شود. (میشل سیلر۴ و ماکسیمیلیان سیلر۵ ، (۲۰۲۰ فرایند یاددهی یادگیری مستقل، سیستم آموزشی است که در آن هر یک از یادگیرندگان مستقل هستند و به وسیله زمان و مکان از معلمان خود جدا میشوند .آنچه آموزش سنتی و الکترونیکی را از یکدیگر متمایز میکند، این است که در محیط آموزش سنتی، تعامل به صورت خودجوش در ارتباطات میان افراد شکل میگیرد و خواسته یا ناخواسته میتوان آن را در محیط آموزش سنتی اما از آنجا که مشاهده کرد .یکی از ویژگیهای آموزش الکترونیکی، جدایی زمانی و مکانی یادگیرنده و یاددهنده است و هر کس میتواند در هر زمان و در هر مکانی با استفاده از ابزارهای فناورانه با دیگری ارتباط برقرار کند، موضوع تعامل بسیار پیچیده تر از آموزش سنتی است، زیرا بدون تعامل نه فقط یادگیرندگان انگیزهای برای ادامه دوره درسی در خود نمی بینند، بلکه یادگیری نیز به وقوع نمی پیوندد. (کارکن ، پردیس ،حجتی، (۱۳۹۹نتیجه گیری : در واقع، با توجه به اثرات بحران بیماری COVID-۱۹ در بخشهای مختلف آموزشی، نیاز به ایجاد نگرشی نوین و کاربردی بسیار لازم و ضروری است. نگاهی که در آن از آموزش های سنتی سیستمهای موجود فراتر رویم و شرایط محیطی را به گونه ای فراهم سازیم تا این پروسه بدون نیاز به حضور فیزیکی افراد تداوم داشته باشد . هدف از این مقاله مطالعه ، درک و اهمیت آموزش های مجازی در پی قرنطینه ی حاصل از این همه گیری است. با توجه به مسائل فوق و درک اهمیت و ضرورت چنین مسئله ای در این مطالعه سعی شد تا با معرفی انواع آموزش های مجازی و بررسی فواید آن ها به ارائه راهبردهایی پرداخته شود که اساس آنها منجر به افزایش کیفیت آموزش های مجازی شود. البته اگرچه در این مدت، برقراری آموزش مجازی نوعی دستاورد برای جوامع شناخته شده است، اما با این حال بسیاری از کارشناسان و متخصصان برای این نوع آموزش، معایبی قایل هستند که توجه به آن ها و تلاش برای رفع آنها از سوی مسوولان، لازم و ضروری است.از سویی دیگر برخی نتایج نشان داد که علی رغم فرصت های منحصربفرد آموزش های آن لاین، به دلیل فقدان ارتباط چهره به چهره و عدم الگوگیری اخلاقی دانشجو از رفتارهای واقعی استاد زمینه رشد اخلاقی چندان فراهم نیست، اما این خلاء را می توان با تعاملی تر کردن محیط یادگیری و استفاده بیشتر از فناوری های چند رسانه ای پر کرد(مرادی، کردلو، .(۱۳۹۸

Keywords:

بحران آموزش عالی , آموزش مجازی , COVID-۱۹ , کلاس معکوس , بازی وار سازی .