علیرضا عیوض نژاد - دانشجوی کارشناسی روانشناسی دانشگاه مراغه

اختلال اضطراب اجتماعی۱، که قبلا فوبی اجتماعی نام داشت؛ در میان اختلالات اضطرابی به عنوان سومین مشکل بزرگ بهداشت روانی جهان به شمار میرود. تشخیص و درمان این اختلال با توجه به مختل کردن زندگی روزمره، تحصیل و شغل فرد، بسیار ضروری و مهم است؛ زیرا احتمال بهبودیاش به صورت خودبه خودی و بدون مداخله بسیار کم است. فرد مبتلا به این اختلال، دارای باورهای غیرمنطقی بوده و این تفکر را دارد که دائما درحال ارزیابی و قضاوت توسط دیگران است؛ همچنین افکار ناکارآمد و مشروط در این اختلال وجود داشته و شناخت، توجه و تمرکز و رفتار فرد را دستخوش تغییر میکنند. نشانه های فیزیولوژیکی همراه با این اختلال نظیر تپش قلب و تنش های عضلانی نیز میتواند ناتوان کننده باشد. شناختدرمانی مبتنی بر ذهن آگاهی۲، یکی از درمانهای تلفیقی موج سوم رفتاری است که از مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی نشات گرفته است. با توجه به این که در این درمان، با استفاده از تکنیک های شناختی و ذهن آگاهی، بر روی ابعاد شناختی، هیجانی، رفتاری و جسمی بیمار کار میشود، درمان کارآمدی برای اختلالات اضطرابی مخصوصا اختلال اضطراب اجتماعی به شمار میرود. در این مطالعه ی مروری به بررسی مطالعات اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر اختلال اضطراب اجتماعی از ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲ پرداخته شد. بیشتر مطالعات مربوط به این حوزه در کشور ایران انجام گرفته اند. نتایج مرور حاکی از این موضوع است که درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی، یک درمان اثربخش برای اختلال اضطراب اجتماعی بوده است و نتایج متناقضی برای این موضوع یافت نشد. همچنین این نوع درمان، یک درمان با صرف هزینه و وقت کمتر نسبت به درمانهای دیگر نظیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد۴ برای اختلال اضطراب اجتماعی میباشد.

شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی، اختلال اضطراب اجتماعی، ذهن آگاهی، اختلالات اضطرابی