فاطمه کارچانی - کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تربیت مدرس
علیرضا صادقزاده قمصری - استادیار (گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس)

هدف پژوهش حاضر تبیین فلسفی تربیت فطرت مدار و ارائه اصولی برای آن، در دوره دوم رشد )از ۷سالگی تا بلوغ( مبتنی بر رویکرداسلامی با تاکید بر آراء آیت الله شاه آبادی میباشد. فطرت دارایی مشترک تمامی انسانها و راهنمای خوبی برای اوست تا راه سعادت را به درستی تشخیص دهد و در آن پا نهد. اما مساله اینجاست که چگونه با این سرمایه ارزشمند به تربیتی که همه شمول باشد، از درون بجوشد، لذتبخش باشد، تحمیلی نباشد و دیندار و غیر دیندار را دربربگیرد؛ میتوان دست یافت. از این روی در این تحقیق به بررسی چیستی، چرایی و چگونگی تربیت فطرت مدار؛ در دوره دوم رشد پرداخته ایم. این تحقیق با روش مبانی نظری مبتنی بر نظریات اعتباریات علامه طباطبائی صورت گرفته است؛ که در آن فرد مجموعه ای از گزاره های مفروض را مبنا قرار میدهد و آن را کاربردی میکند به نحوی که بتواند برای مسائل تعلیم و تربیت پاسخی فراهم آورد. در آن دیدگاه های آیت الله شاه آبادی به عنوان مبنا مسلم فرض شده و سپس دلالت های این نظریه برای تبیین چیستی، چرایی وچگونگی تربیت مبتنی بر فطرت استنتاج شده است. یافته های تحقیق در بخش مبانی، شامل نظریه فطرت اندیشمندان اسلامی با تاکید بر نظریه فطرت آیت الله شاه آبادی میباشد. در ادامه با تکیه بر مبانی اخذ شده؛ به این نتیجه رسیدیم که میتوان تربیت فطرت مدار را کشف و پرورش استعدادهای بالقوه یا قریب به فعلیت انسان )فطریات( با توجه به مرتبه قوای کشف انسان و با بهره گیری از وجوه نفس برای رسیدن به کمالات انسانی تعریف نمود و اصول این تربیت را در دوره دوم رشد به این شرح درنظرگرفت: جهت دهی به گرایش ها و توانایی مدیریت تمایلات با کمک تفکر؛ خودآگاهی و معرفت نفس به معنای درک فقر ذاتی خود و خضوع در برابر کامل مطلق؛ توجه به دین به عنوان تفصیل دهنده التزامات فطری دانست.

تبیین فلسفی، فطرت، تربیت، دوره رشد دوم از ۷سالگی تا بلوغ ، آیت الله محمدعلی شاه آبادی