پیوند پاپن - دکتری خاکشناسی، کارشناس سازمان آب و برق خوزستان
محمد الباجی - گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
وحید مرادی نسب - دکتری خاکشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز

هدف اصلی این تحقیق مقایسه روش های مختلف آبیاری بر اساس سیستم ارزیابی پارامتریک در مساحت ۸۸۴۴ هکتار در دشت بنه باشت واقع در استان خوزستان، در جنوب غربی ایران است. خصوصیات خاک منطقه مورد مطالعه مانند بافت، عمق، هدایت الکتریکی، زهکشی، محتوای کربنات کلسیم و شیب از مطالعه خاک شناسی نیمه تفصیلی دقیق که در دشت بنه باشت در مقیاس ۱:۲۰۰۰۰ انجام شد به دست آمد. پس از تجزیه و تحلیل و ارزیابی ویژگی های خاک، نقشه های تناسب برای روش های آبیاری سطحی، بارانی و قطره ای با استفاده از تکنیک های سنجش از دور (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تهیه شد. نتایج نشان داد که برای روش آبیاری بارانی ۷۶۰ هکتار ۱۶/۲۱ درصد از سطح منطقه بسیار مناسب است. با این حال برای هر دو روش آبیاری سطحی و قطره ای هیچ زمین بسیار مناسب وجود نداشت و علاوه بر این، برای تمام سیستم های آبیاری، اراضی نامناسب در این منطقه مشاهده نگردید. نتایج نشان داد که با استفاده از آبیاری بارانی به جای آبیاری قطره ای و سطحی، تناسب اراضی ۳۱۰۴ هکتار ۶۶/۲۱ درصد در دشت بنه باشت بهبود می یابد. علاوه بر این با اعمال آبیاری قطرهای به جای آبیاری بارانی و سطحی، تناسب اراضی ۱۸۴۸ هکتار ۳۳/۷۹ درصد این دشت بهبود خواهد یافت. مقایسه سه روش مختلف آبیاری نشان داد که در منطقه مورد مطالعه روش های آبیاری بارانی و قطرهای موثرتر و کارآمدتر از روش آبیاری سطحی برای بهبود بهره وری زمین بودند. همچنین مهم ترین عوامل محدود کننده در استفاده از روش های مختلف آبیاری در این منطقه شامل بافت خاک، کلسیم و شیب می باشد

آبیاری سطحی، آبیاری قطره ای، ارزیابی تناسب اراضی، روش پارامتریک