اثر شیب وجه پائین رونده تلماسه بر مشخصات هایپریک

ناحیهی هایپریک به ناحیه اشباع زیر بستر رودخانه گفته می شود، که نقش مهمی در اکولوژی موجودات زنده دارد. تبادلات هایپریک عبارت است از اختلاط جریان سطحی و جریان زیرسطحی در محیط متخلخلی که زیر و اطراف مجاری گذر آب را احاطه کرده است. چنین تبادلاتی می تواند بر اثر وجود فرم های مختلف بستر در رودخانه ایجاد شود. یکی از این فرم بسترها تلماسه می باشد که در رودخانه های مستقیم، مارپیچی و شاخه ای یافت می شود. اختلاف فشار دو طرف تلماسه منجر به ایجاد تبادلات هایپریک می شود که طول موج، دامنه و شیب وجه های پائین رونده و بالارونده آن می تواند بر میزان این تبادلات تاثیرگذار باشد. در تحقیق حاضر بطور عددی تاثیر شیب پائین دست تلماسه، با ثابت نگهداشتن سایر پارامترهای هندسی و هیدرولیکی مورد شبیه سازی قرار گرفت. زوایای ۱۰،۲۰ و ۳۰ درجه برای شیب پائین دست تلماسه در نظر گرفته شد که مشخصه تلماسه هائی می باشند که در طبیعت یافت می شوند. پس از حل جریان سطحی، فشارهای روی سطح فرم بستر بعنوان شرط مرزی دریشلتبه مدل آب زیرزمینی معرفی شد و سپس تاثیر این تغییر زاویه بر روی زمان ماند و عمق نفوذ تبادلات هایپریک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش شیب وجه پائین رونده تلماسه، زمان ماند افزایش و حداکثر عمق تبادلات هایپریک کاهش می یابد.

Keywords:

تلماسه , ناحیه هایپریک , شبیه سازی عددی , زمان ماند