ندا تاکی - مدرس دانشگاه
کابیز حاجی قاسمی - عضو هیئت علمی دانشگاه هید بهشتی

همزیستی و وابستگی انسان با اب به سالیان دور می رسد و تا زندگی امروز هم ادامه پیدا کرده است. در هر شهر و روستایی که رودخانه ، قنات ، چشمه و نهر باشد آسیاب های آبی هم با سابقه طولانی یافت می شود که هر کدام بر حسب چگونگی استفاده از انرژی آب معماری متفاوتی دارند و برای خرد کردن غله استفاده می شده است. در شهر کویری یزد حیات بسیاری از بنا ها به اب وابسته است و بسیاری از ان ها ریشه در اب دارند. اسیاب از بناهای وابسته به اب است که در این مقاله ی مدیریت انرژی اب و تاثیر ان بر معماری این بنا را بررسی می کنیم. اگر چه در اسیاب اب را نمی بینیم اما از انرژی و نیروی ان استفاده می کنیم و چگونگی حضور و استفاده از اب بر معماری بنا اثر دارد.در این مقاله به چگونگی مدیریت انرژی اب در بنای اسیاب و تدابیری که انسان به کار می برد تا تحت نظام مدیریتی حساب شده به استفاده بهینه از انرژی اب نائل اید، می پردازیم. چگونگی استفاده از تکنیک های هوشمندانه برای دستیابی به بهینه ی انرژی اب که بر جزئیات عماری بنا هم اثر دارد از اهداف این مقاله است. در بررسی اسیاب به چند نمونه ی موردی مانند اسیاب اشکذر و اسیاب صفاییه در شهر یزد و اسیاب دهقان اصفهان اکتفا شد. بی شک بررسی رابطه مدیریت انرژی اب در معماری اسیاب ها و چگونگی تاثیر اب بر معماری این بنا ها راهکار هایی برای استفاده از پتانسیل های این عنصر ارزنده در دوره ی معاصر ارایه میدهد.

اسیاب،انرژی،اب تنوره، سنگ اسیاب، محور فلزی(تبری)