مرجان امجد - کارشناسی ارشد معماری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان

در ایران از ابتدای سده ی اخیر با تشدید تفاوتها بین شهر و روستا و در نتیجه مهاجرت بخشی از روستائیان به شهرها فضاهای اسکان غیر رسمی فراهم آمد. اسکان غیر رسمی فضای خاصی از زندگی شهری است که در تمامی یا برخی جهات کالبدی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی ، حقوقی ، سابقه و سیر تحولات تاریخی با فضاهای مجاور خود متفاوت است. این مراکز به دلیل استقرار تعداد کثیری از شهروندان با وضعیت نامطلوب خدمات شهری و کیفیت پایین زندگی به عنوان محلات ناپایدار شهری پدیدار شدند. عدم رضایت ، احساس تبعیض ، نداشتن هویت محله ای و نداشتن حس شهروندی ، عدم مشارکت عمومی از خصایص بارز مناطق خودروست. در این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر نطالعات اسنادی و کتابخانه ایی مراکز خودرویی که در پی گسترششان و به دنبال رشد سرسام اور شهرها همچون جزیره هایی در میان شهر باقی مانده اند و چالشی بزرگ پیش روی معماری پایدار و توسعه منطقی شهر هستند مورد بررسی قرار می گیرند. نتیجه آنکه پیدایش مراکز اسکان غیر رسمی را از همان اغاز پیدایش و تولد باسیتی جدی گرفت و مدیریت کرد تا از پدید امدن محلات نامتجانس و ناپایدار در کالبد شهرها پیشگیری شود و در مراکز موچود با ایجاد حس شهروندی ، همکاری و تعاون و حس تعلق به شهر در بهسازی و توانمند سازی این مناطق کوشید.

شهر ، اسکان غیر رسمی ، پایدار ، ناپایدار