محمد امین محمدپور - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی سیرجان، واحد سیرجان، ایران
علی اصغر باباصفری - هیئت علمی دانشگاه اصفهان
غلامرضا ستوده - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان ( مدعو از دانشگاه تهران )

پژوهش در ترانه ها به علت خاستگاه ملی و مردمی آن شیوه ای کارآمد برای فهم ادبیات پایداری توده به شمار می آید. این جستار در پی پاسخ به این سوال است که ترانه های تاریخی از آغاز تا دوره مشروطه شامل چه ترانه هایی است و در واکنش به چه رویدادهایی بوده است. در این راستا ترانه های تاریخی از آغاز تا دوره مشروطه بررسی و تحلیل شده اند و به ویژگی های ترانه های تاریخی پرداخته ایم و این ترانه ها از نظر کاربرد و مضمون و محتوا با ارائه نمونه هایی بررسی شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهند که در برخی رویدادهای سیاسی و اجتماعی، بی درنگ سرایندگانی گمنام تصنیف هایی از روی ذوق سروده اند و آهنگ آن را نیز رویش گذاشته اند و این روند با زیبایی های ادبی ویژه تا امروز ادامه دارد. به کارگیری قالب ترانه برای بیان سیاسی، نشان از آگاهی از زیبایی شناسی هنری برای تاثیر گزاری بر مخاطب است. این ترانه ها در بخش های تصنیف ها و ترانه های محلی سیاسی و اجتماعی شامل ترانه های محلی انتقادی و شرح حال مبارزان سیاسی هستند. زبان این ترانه ها ساده و عامیانه است و از آن جایی که این ترانه ها با زندگی اجتماعی مردمی ساده زیست ارتباط دارند، در آن ها کمتر به خیال پردازی توجه شده است و کلام بیش تر این ترانه ها آهنگین خوانده شده یا با سازهای موسیقی همراه می شود.

ترانه, جامعه, درون مایه, تاریخ, ترانه های تاریخی