سیدرحمان حسن پوراونجی - کارشناسان ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا
سیروس محفوظی - اعضای هیئت علمی موسسه تحقیقاتی اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
اشکبوس امینی - اعضای هیئت علمی موسسه تحقیقاتی اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
سیدمحمدمهدی ترابی - کارشناس ارشد

تنش خشکی آخر فصل از عوامل محدود کننده تولید گندم در کشور می باشد.عدم رعایت و یا عدم آگاهی از تاریخ کاشت مناسب نیز می تواند منجر به کاهش عملکرد دانه گندم گردد.به منظور بررسی تحمل به خشکی ژنوتیپ های پیشرفته جدید گندم نان در تاریخ های کاشت مختلف، آزمایشی در سال زراعی88-1387در مزرعه مؤسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر درکرج به صورت کرت های خرد شده با تاریخ های کاشت(20 مهر و 10 آبان)در کرت های اصلی و ژنوتیپ های گندم(C-85-D7، C-85-D8، C-85-D9، C-85-D13 و الوند)در کرت های فرعی، در شرایط آبیاری متداول و تنش خشکی آخر فصل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید.مقایسه میانگین نشان داد که در هر دو شرایط آبیاری متداول و تنش خشکی ژنوتیپ های پیشرفته جدید گندم نان از نظر عملکرد دانه نسبت به رقم شاهد الوند برتری داشتند و در هر دو شرایط ژنوتیپC-85-D7بر سایر ژنوتیپ ها برتری نشان داد.رتبه بندی ژنوتیپ ها بر اساس شاخص های MP، GMP و STI یکسان بوده و ژنوتیپC-85-D7بیشترین تحمل به خشکی را نشان داده است.مقایسه میانگین اثر متقابل تاریخ کاشت×ژنوتیپ برای شاخص هایMP، GMP و STI نشان داد که با تأخیر در کاشت میزان تحمل به خشکی ژنوتیپ ها کاهش می یابد و میزان کاهش در بین ژنوتیپ ها بدلیل عکس العمل ژنوتیپ های مختلف به تاریخ های کاشت، متفاوت بود.از آنجایی که شاخص های MP، GMP و STI همبستگی مثبت و معنی دار با عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری متداول و تنش خشکی آخر فصل داشتند، می توانند همراه با فاکتورهای به زراعی مانند تاریخ کاشت جهت شناسایی ژنوتیپ های متحمل به خشکی و پر محصول برای هر دو شرایط بکار روند.

تاریخ های کاشت،تنش خشکی آخر فصل،تحمل به خشکی،عملکرد دانه،گندم