حسن عبداللهی - زبان و ادبیات عربی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکترعلی شریعتی. دانشگاه فردوسی مشهد. ایران
زهرا حقایقی - زبان و ادبیات عربی. دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دکتر علی شریعتی. دانشگاه فردوسی مشهد. ایران

براساس نظریه بینامتنیت، هر متنی، زایش و بازخوانش متون پیش از خود یا معاصر با خود است که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم درآن متن دخالت دارد. استفاده از مفاهیم و تعلیمات نهج البلاغه وکلمات قصار امام علی(ع) بعد از قرآن، یکی از شیوه هایی است که نویسندگان برای غنای سخن خویش از آن بهره برده اند.باتوجه به هدف والای فردوسی در اثرگران سنگ خود شاهنامه،مبنی بر پاس داشت زبان وفرهنگ پارسی، هدف از پژوهش حاضر شناخت و بیان میزان بینامتنیت کلام امام(ع) در الفاظ و مضامین سروده های شاهنامه است تا میزان الگوپذیری حکیم توس را از سخنان و مفاهیم ارزشمند امیرمومنان برجسته تر سازد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی به بررسی روند بینامتنیت در سروده های شاهانه شاهنامه (متن حاضر)وکلمات قصار امام(متن غایب)پرداخته است و نتایج حاکی از آن است که گونه های بینامتنی که به صورت واژگانی، مضمونی وگزارشی میان متن حاضر و غایب صورت گرفته است بیانگر روابط بینامتنی میان دو متن به صورت نفی جزئی، نفی متوازی ونفی کلی است وشایان ذکر است که پربسامدترین رابطه بینامتنی نفی متوازی است که به شیوه مضمونی یا الهامی است و تناص واژگانی به دلیل تاکید فردوسی بر عدم کاربرد الفاظ عربی،از کمترین بسامد برخوردار است.

بینامتنیت , نهج البلاغه , کلمات قصار , امام علی(ع) , فردوسی , شاهنامه