نسیم صالحی بابامیری - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک ماشین های کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
زهرا بساطی - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک ماشین های کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
عزت اله عسکری اصلی ارده - استادیار گروه مکانیک ماشین های کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی

با توجه به میزان افزایش جمعیت ایران، تولید برنج نیز بطور نسبی در حال افزایش است. به همین سبب افزایش سطح زیر کشت برنج، همواره با افزایش بهره وری برنج باید مورد ملاحظه قرار گیرد. همچنین استفاده از شیوه های نوین تولید برنج برای افزایش تولید ضروری است. برنج دومین محصول استراتژیک کشاورزی جهان محسوب می شود که با توجه به مشقات فراوان تولید، به دلیل کاشت، برداشت و فرآوری عموما سنتی، از ضایعات فراوانی برخوردار است. این محصول در عملیات قبل از تبدیل و هنگام تبدیل دچار ضایعات می شود. نوع فرآیند خشک شدن، درجه حرارت خشک شدن و محتوای رطوبت نهایی دانه عواملی هستند که بر استحکام دانه در نتیجه بر ضایعات حاصل از تبدیل تاثیر می گذارند.در این تحقیق اثر درجه حرارت خشک کردن در پنج سطح شامل (33، 38، 43، 48 و C°53)، محتوای رطوبت نهایی دانه در پنج سطح شامل (8، 10، 12، 14 و w.b.16%) بر روی ضایعات حاصل از تبدیل دو رقم برنج شامل (علی کاظمی و هاشمی) متداول در استان گیلان مورد بررسی قرار گرفت. تبدیل نمونه ها بوسیله پوست کن غلتک لاستیکی و سفید کن سایشی آزمایشگاهی دانشگاه محقق اردبیلی انجام پذیرفت. نتایج حاصل از تجزیه تحلیل داده ها نشان داد که رقم هاشمی (با میانگین765/18%) دارای کمترین ضایعات پوست گیری و رقم علی کاظمی (با میانگین 281/26%) دارای کمترین مقدار ضایعات سفیدکنی می باشد.. با افزایش درجه حرارت خشک کردن از 33 به C°53، میانگین ضایعات پوست گیری سفیدکنی بطور معنی داری به ترتیب از مقدار 990/15 به 735/22% و 166/24 به 704/34% افزایش یافت. همچنین با افزایش محتوای رطوبت دانه از 8 الی w.b. 16% میانگین ضایعات پوست گیری و سفیدکنی به ترتیب از 040/24 به 130/16% و 814/33 به 216/25% به طور معنی داری کاهش یافت.

پوست گیری، دانه برنج، دمای خشک کردن، سفیدکنی، محتوای رطوبت