فاطمه قابضی - کارشناس ارشد روان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی
شهلا پاکدامن - استادیار دانشگاه شهید بهشتی
جلیل فتح آبادی - استادیار دانشگاه شهید بهشتی
محمدرضا حسن زاده توکلی - استادیار دانشگاه قرآن و حدیث

مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر زیارت بر ابعاد مثبت و منفی احساس تنهایی دانشجویان انجام گردید. به این منظور ۳۸۹ دانشجو در دو گروه دانشجویان زائر (گروه آزمایش شامل۶۰ مرد و ۱۵۱ زن) و دانشجویان غیرزائر (گروه کنترل شامل ۵۹ مرد و ۱۱۹ زن) از سه دانشگاه شهر تهران، به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار های مورد استفاده در این پژوهش پرسش نامه احساس تنهایی ایرانی (ILQ)، پرسش نامه احساس تنهایی معنوی مذهبی (S-RLQ) و مقیاس جهت گیری مذهبی بود. نتایج پژوهش به تفکیک هر یک از خرده مقیاس ها و با توجه به نقش تعدیل کنندگی جهت گیری مذهبی و جنس، از طریق روش تحلیل کواریانس مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که زیارت (به طور خاص زیارت امام رضا(ع)) به عنوان یک رفتار دینی، از طریق برقراری پیوند های عاطفی و معنوی میان زائران و اولیاء الهی، در افرادی که جهت گیری مذهبی پایین تری داشتند، موجب کاهش ابعاد منفی احساس تنهایی گردید. به علاوه زیارت در سطوح بالای جهت گیری مذهبی، موجب افزایش بعد مثبت تنهایی در زنان و کاهش آن در مردان شد.

زیارت, احساس تنهایی, احساس تنهایی معنوی مذهبی, ابعاد مثبت و منفی احساس تنهایی, جهت گیری مذهبی