محمود مهرمحمدی - استاد دانشگاه تربیت مدرس

برای خانواده نباید مانند گذشته نقش حاشیه ای در جریان تربیت فرزندان در نظر گرفت. اولا از اقتدار و اعتبار نهاد مدرن و تخصصی مدرسه در سایه تحولات اجتماعی کاسته شده و ثانیا در سایه همین تحولات بر نقش خانواده افزوده شده است. این کاهش و افزایش همزمان، بازنگری در کیفیت تعاملات تربیتی خانه و مدرسه را ضروری می سازد. فرض این نوشتار بر آن است که در جریان قبض و بسط نقش ها، هیچ یک از دو نهاد خانواده و مدرسه از صحنه حذف نخواهند شد و «مدرسه محوری» در حال حاضر به «خانواده محوری» در آینده تبدیل نمی شود. برقراری تعاملات سازنده میان این دو نهاد ، با محوریت بهبود بخشیدن به عملکرد تربیتی دانش آموز، نیازمند کوشش های نظرورزانه است و تصور بسندگی الگوی موجود مشکل زا ارزیابی می شود. نگارنده با اتکاء به مقوله «فرهنگ خانواده» به کاوش و نظرورزی در این قلمرو پرداخته است. مدعای اصلی نیز چنین است که به دلیل گونه گونی و ناهمسانی فرهنگ ها در محیط خانواده یا اصطلاحا برنامه های درسی متفاوتی که فرزندان در سطح خانواده تجربه می کنند، لازم است تکثر را با محوریت قائل شدن برای برنامه ریزی ها و اتخاذ تدابیر با طراز محلی، یعنی با عاملیت و مدخلیت مدرسه، به رسمیت بشناسیم. گرچه در این نگاه تعاملات سامان یافته در سطوح بالاتر از مدرسه نیز مورد انکار قرار نمی گیرد.

فرهنگ, خانواده, مدرسه, آموزش, تربیت