سیدمحمدتقی موحدابطحی - عضو گروه فلسفه علوم انسانی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

امروزه ایده تولید علم دینی در جهان اسلام ایده ای کاملا شناخته شده است. این ایده پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به خصوص در سال های اخیر در ایران مورد بحث و گفتگو های بسیار قرار گرفته است. با وجود گرایش بسیاری که نسبت به تولید علم دینی در جامعه به وجود آمده است، این ایده با مخالفت تنی چند از اساتید ایرانی از جمله عبدالکریم سروش، علی پایا، مصطفی ملکیان روبروست. مخالفین علم دینی بر این باورند که: «تولید علم دینی ضرورتی ندارد»، «تولید علم دینی امکان ندارد»، «تولید علم دینی مطلوب نیست» و در نهایت «تولید علم دینی اخلاقی نیست». در این مقاله مدعیات چهارگانه فوق بررسی و نشان داده خواهد شد که هیچ یک از آنها نمی تواند به لحاظ نظری مانعی برای ایده علم دینی باشد، هر چند باید نظرات مخالفین علم دینی را در نظر داشت تا اقدامات آموزشی، پژوهشی، برنامه ریزی و سیاست گذاری در زمینه علم دینی به لحاظ عملی فارغ از عیوبی باشد که مخالفین به آن اشاره کرده اند.

علم دینی, ضرورت علمی دینی, امکان علم دینی, مطلوبیت علم دینی, اخلاقی بودن علم دینی, عبدالکریم سروش, مصطفی ملکیان, علی پایا