یعقوب احمدی - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور
وحید قاسمی - دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان

هوش فرهنگی به عنوان قابلیت یادگیری الگو های جدید در تعاملات فرهنگی و ارائه پاسخ های رفتاری صحیح به این الگو ها تعریف شده است. با توجه به متنوع و چندفرهنگی بودن جامعه ایرانی، هدف اصلی مقاله حاضر سنجش وضعیت هوش فرهنگی و عوامل موثر بر آن است. روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی است. همچنین از نظر کنترل شرایط پژوهش یک بررسی پیمایشی، از نظر وسعت پهنانگر و از نظر زمانی، مقطعی است (نیمه نخست سال ۱۳۹۰). جامعه آماری پژوهش شهروندان ۱۵ سال به بالای مناطق چندگانه شهر سنندج بوده، حجم نمونه مقتضی با توجه به حداکثر پراکندگی و خطای ۵ درصد بر اساس فرمول کوکران، ۳۴۰ نفر تعیین شده است و شیوه نمونه گیری نیز به روش خوشه ای چندمرحله ای انجام پذیرفته است. نتایج توصیفی تحقیق، از مطلوبیت وضعیت متغیر های تحقیق به ویژه متغیر وابسته یعنی هوش فرهنگی و ابعاد آن حکایت دارند. همچنین نتایج تحلیلی تحقیق، حاکی از اثر معنادار متغیر های مستقل یعنی همدلی فرهنگی، ابتکار اجتماعی و قوم گرایی بر شاخص هوش فرهنگی است. از این منظر، اثر ابتکار اجتماعی و همدلی فرهنگی مستقیم و اثر قوم گرایی مطابق انتظارات نظری منفی و معکوس بوده است. در نهایت انتظار آن است که %۲۴ از واریانس هوش فرهنگی با استفاده از واریانس های ترکیب خطی همدلی فرهنگی، ابتکار اجتماعی، قوم گرایی اجتماعی و قوم گرایی اقتصادی تبیین شود.

هوش فرهنگی, ابتکار اجتماعی, همدلی فرهنگی, قوم گرایی, تنوع فرهنگی