اهمیت متون علمی در شرح و تصحیح چهار بیت از حافظ

Publish Year: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 139

This Paper With 36 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JBASH-14-1_005

تاریخ نمایه سازی: 8 خرداد 1401

Abstract:

اهمیت متون علمی در شرح و تصحیح چند بیت از حافظ میثم جعفریان هریس*اسدالله واحد ** چکیدهحافظ نه مانند خواجوست که یکسره به قصد خلق ایهام، واژه ای را در بیت بی پروا یله کند و نه مانند خاقانی است که لطف سخنش در تزاحم اظهار علم و فضل یاوه شود. ایهامات علمی او همه برخاسته از مراتب دانشش است. نمونه های پیش روی، سنتزی است متعادل از وجه علمی سخن با بعد شاعرانگی کلام، ازاین روی لازم است اجزای آن دسته از بیت هایی که پس زمینه هایی علمی دارند، از هر نظر دقیق بررسی شود. فرض ما این است که در این گونه بیت ها کمتر جزء عبث و نمایشی وجود دارد. هرچند بسیاری از معارف قرون وسطایی ما در قیاس با علوم روز چندان سهمی از علم ندارد، با این همه سخن شاعرانی چون خاقانی و حافظ در بیشتر موارد به طوردقیق بر همان گونه داده های آن اعصار قابل تطبیق است. در این نوشته، بیت هایی از حافظ را ضمن توجه تام به روایت نسخه ها و بوطیقای وی به دستیاری متون متداول علمی عصری اش مورد تصحیح علمی-انتقادی- تحقیقی قرار داده ایم. درصورتی که این روش ازمنظر حافظ پژوهان رهیافتی اطمینان بخش به شمار آید، می توان امیدوار بود که در موارد دیگری از دیوان حافظ نیز که محل اختلاف است، گره گشا باشد.واژه های کلیدی: دیوان حافظ، متون علمی، تصحیح انتقادی، بوطیقا. * دانش آموخته ی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز lawmeisamjafarian@gmail.com(نویسنده ی مسئول) ** استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز avahed@tabrizu.ac.irتاریخ دریافت مقاله: ۱۶/۷/۱۳۹۹                     تاریخ پذیرش مقاله: ۱۲/۵/۱۴۰۰ 

Keywords:

واژه های کلیدی: دیوان حافظ , متون علمی , تصحیح انتقادی , بوطیقا

Authors

میثم جعفریان هریس

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ی ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

اسدالله واحد

استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ی ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • قرآن کریم. (۱۳۸۶). ترجمه ی بهاءالدین خرمشاهی، تهران: دوستان ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله. (۱۹۹۹م). القانون فی الطب. وضع ...
  • (۱۳۸۹). قانون. ترجمه ی عبدالرحمان شرفکندی «هه ژار». تهران: سروش ...
  • ابن فارض. (۱۳۸۲ه). دیوان. تصحیح کرم البستانی. بیروت: دار صادر- ...
  • ابن منظور، محمد. (۱۹۸۸م). لسان العرب. ترجمه ی علی شیری، ...
  • ابن یمین، محمود. (۱۳۴۴). دیوان. تصحیح حسینعلی باستانی راد، تهران: ...
  • اخوینی، ابوبکر. (۱۳۴۴). هدایه المتعلمین فی الطب. تصحیح جلال متینی، ...
  • استعلامی، محمد. (۱۳۸۸). درس حافظ. تهران: سخن ...
  • اوحدی مراغی، اوحدالدین. (۱۳۴۰). دیوان. تصحیح سعید نفیسی، تهران: امیرکبیر ...
  • باخرزی، یحیی. (۱۳۸۳). فصوص الاداب. تصحیح ایرج افشار، تهران: دانشگاه ...
  • بیرونی، ابوریحان محمد. (۱۳۱۶). التفهیم لاوائل صناعه التنجیم. تصحیح جلال ...
  • جرجانی، اسماعیل. (۱۳۹۱). ذخیره خوارزمشاهی. قم: موسسه ی احیاء طب ...
  • (۱۳۸۰). ذخیره ی خوارزمشاهی. تصحیح محمدرضا محرری، ج۱، تهران: فرهنگستان ...
  • جزری، اسماعیل بن رزاز. (بی تا. حدودا میانه ی ۶۱۸-۵۹۶ ...
  • حافظ، شمس الدین محمد. (۱۳۹۴). دیوان حافظ. کهن ترین ...
  • حافظ، شمس الدین محمد. ( ۱۳۷۲ ). دیوان حافظ. به ...
  • ( ۱۳۷۵). دیوان حافظ. به تصحیح و توضیح پرویز ناتل ...
  • (۱۳۷۸). قرائت گزینی انتقادی. به کوشش هاشم جاوید و بهاءالدین ...
  • ( ۱۳۸۵). دیوان حافظ. تصحیح رشید عیوضی، تهران: امیرکبیر. ...
  • ( ۱۳۸۷). دیوان حافظ. به تصحیح قزوینی و غنی، ...
  • .( ۱۳۸۸). دیوان حافظ. به تصحیح سلیم نیساری، تهران: سخن ...
  • .(۱۳۹۰). حافظ به سعی سایه. تهران: کارنامه. ...
  • (۱۳۹۳). دیوان حافظ. تصحیح بهاءالدین خرمشاهی، تهران: دوستان ...
  • حسن دوست، محمد. (۱۳۹۳). فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی. ۵ ...
  • حکیم میسری. (۱۳۹۵). دانشنامه در علم پزشکی. کهن ترین ...
  • حمیدیان، سعید. (۱۳۹۵). شرح شوق. تهران: قطره ...
  • خاقانی، بدیل. (۱۳۸۷). دیوان. ویراسته ی میرجلال الدین کزازی، ...
  • خانلری، پرویز. (۱۳۹۵). تاریخ زبان فارسی. ج۳، تهران: نو ...
  • خرمشاهی، بهاءالدین. (۱۳۸۷). حافظ. تهران: طرح نو ...
  • دهخدا، علی اکبر. (بی تا). لغت نامه ی دهخدا. تهران: ...
  • .(۱۳۸۵). حافظ نامه. ج۱، تهران: علمی و فرهنگی ...
  • راستگو، سیدمحمد. (۱۳۹۵). در پی آن آشنا. ج۱، تهران: نی ...
  • ریپکا، یان و دیگران. (۱۳۸۳). تاریخ ادبیات ایران. ترجمه ی ...
  • زریاب خویی، عباس. ( ۱۳۶۸ ). آیینه ی جام. تهران: ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۸۹). کارنامه ی اسلام. تهران: امیرکبیر ...
  • سجادی، جعفر. (۱۳۸۹). فرهنگ اصطلاحات عرفانی. تهران: طهوری ...
  • سعدی، مصلح الدین. (۱۳۹۳). کلیات. تصحیح بهاءالدین خرمشاهی، تهران: دوستان ...
  • (۱۳۸۵). غزل های سعدی. تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: سخن ...
  • سنایی، مجدود. (۱۳۸۲). حدیقه الحقیقه. تصحیح مریم حسینی، تهران: مرکز ...
  • سودی، محمد. (۱۳۹۵). شرح غزل های حافظ. ترجمه ی عصمت ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا. ( ۱۳۹۷). این کیمیای هستی. ج۳، تهران: ...
  • عیوضی، رشید. ( ۱۳۸۴). حافظ برتر کدام است؟. تهران: امیرکبیر ...
  • غنی، قاسم. (۱۳۸۹). تاریخ عصر حافظ. ج۱، تهران: زوار ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۹۸). شاهنامه. تصحیح جلال خالقی مطلق، ج۱، تهران: ...
  • فروزانفر، بدیع الزمان. (۱۳۹۳). احادیث و قصص مثنوی. تهران: امیرکبیر. ...
  • (۱۳۹۰). شرح مثنوی شریف. ج۱، تهران: زوار ...
  • قبادیانی، ناصرخسرو. (۱۳۸۸). دیوان. تصحیح مجتبی مینوی- مهدی محقق، تهران: ...
  • کتابخانه جامع طب سنتی و اسلامی. (بی تا) . قم: ...
  • کمال الدین اسماعیل اصفهانی. (۱۳۴۸). دیوان. به اهتمام بحرالعلومی، تهران: ...
  • محقق، مهدی. (۱۳۹۰). تحلیل اشعار ناصر خسرو. تهران: دانشگاه ...
  • مرقی کاشانی، محمد. (۱۳۶۶). مصنفات. تصحیح مجتبی مینوی- یحیی مهدوی، ...
  • معصومی همدانی، حسین. (۱۳۸۱). «جام عدل؛ تاملی در معنای بیتی ...
  • منوچهری دامغانی، احمد. (۱۳۹۴). دیوان. تصحیح سیدمحمد دبیرسیاقی، تهران: زوار ...
  • موریسن، جرج و دیگران. (۱۳۸۰). تاریخ ادبیات ایران. ترجمه ی ...
  • مولوی بلخی، محمد. (۱۳۹۶). مثنوی معنوی. تصحیح محمدعلی موحد، ج۲، ...
  • نزاری قهستانی، سعدالدین. (۱۳۷۱). دیوان. تصحیح مظاهر مصفا، ج۲، تهران: ...
  • نصر، سیدحسین. (۱۳۹۳). علم و تمدن در اسلام. ترجمه ی ...
  • نظامی عروضی، احمد. (۱۳۸۲). چهارمقاله. تصحیح محمد قزوینی، شرح سعید ...
  • نیکلسون، رینولد. (۱۳۹۳). شرح مثنوی مولوی. ترجمه ی حسن لاهوتی، ...
  • وصاف الحضره، شهاب الدین عبدالله. (۱۳۸۸). تاریخ وصاف الحضره. تصحیح ...
  • هروی، حسینعلی. (۱۳۹۲). شرح غزل های حافظ. تهران: نو ...
  • همدانی، رشیدالدین فضل الله. (۲۵۳۶). وقف نامه ی ربع رشیدی. ...
  • Al-Bīrūnī, Abu’l-Rayḥān Muḥammad. (۱۹۳۴). The Book of Instruction in Art ...
  • Al-Jazarī, Ismāʿīl. (۱۹۸۸). The Book of Knowledge of Ingenious Mechanical ...
  • Drake, Richard A. et al. (۲۰۱۵). Grays Atlas of Anatomy. ...
  • نمایش کامل مراجع