بررسی گونه ها و معانی «را» در گرشاسب نامه

ذوالفقار علامی*انتصار پرستگاری** چکیدههر اثر ادبی از ساخت های جزئی تری تشکیل شده است. ساخت های نحوی و صرفی هر اثری، بنیاد ساخت های بلاغی و محتوایی آن را شکل می دهد. «را» که امروزه بیشتر به عنوان نقش نمای مفعولی شناخته می شود، در متن های گذشته ی ادب فارسی، جایگاه حساس تر و متنوع تری داشته است و کاربردهای گوناگون آن در فهم معنی و شناخت بلاغت متن ایفای نقش می کرده است. یکی از منظومه های حماسی که در نوع خود جایگاه برجسته ای دارد و کاربردها و معانی را در آن درخور توجه و قابل تامل است، گرشاسب نامه ی اسدی توسی است؛ ازاین رو مقاله ی حاضر بدون واکاوی بلاغی، در پی شناخت و معرفی انواع کاربرد و معانی گوناگون «را» در این منظومه و ارائه ی آمار دقیقی از انواع و نقش «را» در کاربردهای گوناگون، ازنظر دستوری و معنایی است. در این بررسی ها ضمن تبیین نقش و اهمیت این نقش نما که چهره های گوناگون معنایی و کاربردی دارد، به کاربردهای ویژه ی آن نیز پرداخته شده است و با ذکر تعداد تقریبا دقیق این نقش نما در تمام گرشاسب نامه، بیشترین و کمترین نوع کاربرد «را» در این منظومه مشخص شده است. روش پژوهش مبتنی بر تحلیل داده هایی ست که از متن این منظومه به دست آمده و نتیجه گیری آن نیز مبتنی بر تحلیل محتواهای ساختاری و معنایی آن داده ها است.واژه های کلیدی: اسدی توسی، دستور زبان فارسی، گرشاسب نامه، نقش ها و معناهای را.  * استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا [e-mail] (نویسنده ی مسئول)** دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا [e-mail]تاریخ دریافت مقاله: ۸/۷/۹۹                تاریخ پذیرش مقاله: ۷/۲/۱۴۰۰ 

Keywords:

واژه های کلیدی: اسدی توسی , دستور زبان فارسی , گرشاسب نامه , نقش ها و معناهای را