تجلی شاعرانه ی رنگ و آهنگ در غزلیات بیدل دهلوی

از جمله تصاویر مهم بلاغی که در بررسی و شناخت سبک شخصی هر شاعر نقش موثری ایفا می کند، کاربرد رنگ ها، آهنگ ها و میزان استفاده ی شاعر از این نوع واژه ها است. اهمیت این مسئله در شعر برخی از شاعران، به ویژه شاعران سبک هندی به حدی است که از طریق آن می توان به بسیاری از سلیقه ها، باورها، آرزوها و خواسته های شاعر پی برد. بیدل دهلوی (۱۰۵۴-۱۱۳۳ ه.ق) یکی از برجسته ترین شاعران سبک هندی است که در غزلیات خود به فراوانی از این امکان بهره گرفته است. هدف از این پژوهش توصیفی تحلیلی، بررسی نوآوری های هنری و بسامد معنایی رنگ و آهنگ، همراه با مترادفات آن (ترانه، نغمه، ساز، زمزمه، صدا، ناله و...)، در غزلیات بیدل دهلوی است. نتیجه ی تحقیق حاکی از آن است که شاعر با نگرش و بیانی خلاقانه از لفظ رنگ و آهنگ، با بسامد چشمگیری به عنوان نقش مایه و نماد چندمعنایی و محور ساختاری تصاویر بلاغی برای بیان انواع اندیشه های عاشقانه-عارفانه، زیبایی شعر، هماهنگی و تناسب بخشیدن به اجزای کلام استفاده نموده است.  

Keywords:

واژه های کلیدی: آهنگ , بلاغت , بیدل دهلوی , رنگ