عباس جاهدجاه - دانشگاه پیام نور

کودکان گروه سنی الف (سال​های پیش از دبستان) از نظر درک مفهوم زمان، با دیگر گروه​های سنی تفاوت دارند؛ زیرا خردسالان، به​ویژه تا شش سالگی، درک کاملی از مقوله​ی زمان ندارند و در مواردی مانند تخمین طول مدت، درک تفاوت میان گذشته و آینده و توان تشخیص به هم ریختگی نظم زمان، با دشواری​هایی روبه​رو می​شوند. از این رو، باید در اشعار روایی کودکان، به میزان درک آنان از زمان توجه نشان داد و میان این میزان درک و چگونگی نمایش زمان، هماهنگی برقرار کرد. مقاله​ی حاضر، کوشیده است تا با توجه به ویژگی​های ذهنی کودکان و مراحل رشد شناختی آنان، عنصر زمان در اشعار روایی کودکان گروه سنی الف (با نمونه ​گیری از ۶ دفتر شعر ناصر کشاورز) پرداخته شود. نتیجه​ی به دست آمده نشان می​دهد که «زمان​پریشی» و «شتاب منفی» زمان روایت، از این رو که با رشد ذهنی کودکان از زمان تناسب ندارد، باید با دقت بیش تری در روایت​ کودکان گروه سنی الف به کار گرفته شود؛ اما «نظم و ترتیب» و «شتاب ثابت» و «شتاب مثبت» روایت، از این رو که با فضای ذهنی کودکان تناسب بیش تری دارد، می​تواند در این دسته از روایت​ها به کار رود. بررسی و تحلیل زمان روایت در شش دفتر شعر (ویژه​ی گروه سنی الف) از ناصر کشاورز، این نتیجه به دست آمد که نظم، شتاب ثابت و شتاب مثبت، بیش ترین کاربرد را در اشعار وی داشته و از میان این سه، پرکاربردترین شیوه، شتاب ثابت بوده است.     واژه های کلیدی: 

روایت, زمان, شتاب, شعر روایی, کودک