محمد شریفی الحسینی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
محمد قاسم زاده گنجه ای - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

به منظور بررسی واکنش دو رقم جدید گندم دوروم به تقسیط و محلول پاشی کود از ته، این تحقیق در سال های زراعی ۸۲-۸۱ و ۸۳-۸۲ در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی به صورت اسپلیت فاکتوریل در ایستگاه تحقیقات کشاورزی نیشابور اجرا شد. سه فاکتور مورد بررسی شامل الف) فاکتور اصلی رقم (ارقام گندم دوروم آریا و دنا) ب) فاکتور تقسیط کود ازته (دو، سه و چهار نوبت مصرف کود ازته در طول فصل رشد) ج) محلول پاشی کود ازته (یک نوبت محلول پاشی در مرحله گرده افشانی) با غلظت۳ درصد اوره فاکتور تقسیط و محلول پاشی به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد نتایج تجزیه مرکب نشان داد که دو رقم گندم دوروم از نظر صفات عملکرد دانه، وزن هزار دانه، عملکرد پروتئین، درصد پروتئین، تعداد دانه در سنبله و درصد لکه آردی تفاوت های معنی داری داشتند. رقم دنا عملکرد دانه، وزن هزار دانه و عملکرد پروتئین بیشتری داشت اما رقم آریا درصد پروتئین دانه بیشتری نسبت به دنا داشت. تقسیط کود ازته اثرات معنی داری بر وزن هزار دانه، سختی دانه و درصد لکه آردی نشان داد. بیشترین تاثیر تقسیط بر صفات کیفی، کاهش درصد لکه آری و افزایش سختی دانه بوده است. تقسیط در سال ۸۳ اثرات معنی داری بر افزایش درصد پروتئین دانه نیز داشت. اثر تقسیط چهار نوبت کود ازته مورد نیاز در زمان های قبل از کاشت، ابتدای ساقه رفتن، گرده افشانی و دانه بندی در افزایش خواص کیفی دانه ها قابل توجه بود. اعمال یک نوبت محلول پاشی کود ازته در مرحله گرده افشانی اثرات موثر و معنی داری بر افزایش عملکرد دانه، عملکرد پروتئین و کاهش درصد لکه آردی ارقام گندم دوروم داشت. عمده ترین اثر محلول پاشی در کاهش درصد لکه آردی دانه ها نمایان شد.

تقسیط, کود ازته, محلول پاشی, گندم دوروم