علیرضا رضایی - مربی گروه کشاورزی و صنایع غذایی- پژوهشکده فرآیندهای تبدیلی و زیست محیطی فارس- پارک علم و فناوری فارس
علی اکبر کامگار حقیقی - دانشیار بخش آبیاری دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

به منظور بررسی اثر تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد لوبیا چشم بلبلی تحقیقی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار در چهار تکرار با روش آبیاری جویچه ای انجام شد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از ۱-تیمار شاهد( بدون قطع آبیاری) ۲- قطع آبیاری در مرحله سبزینه ای ۳- قطع آبیاری در مرحله گلدهی ۴- قطع آبیاری در مرحله غلاف دهی ۵- قطع آبیاری در مرحله پرشدن غلاف. مقدار تبخیر و تعرق بوسیله روش بیلان آبی بر اساس اندازه گیری رطوبت خاک با استفاده از نوترون متر در طول دوره رشد اندازه گیری شد. مقدار آب مورد نیاز هرکرت باتوجه به اختلاف در صد رطوبت خاک و ظرفیت زراعی خاک به هر کرت داده شد. عملکرد دانه در تیمار شاهد (بدون قطع آبیاری) و تیمار قطع آب در مرحله سبزینه ای بترتیب ۲۳۸۴ و ۲۱۷۰ کیلوگرم در هکتار بوده که با هم اختلاف معنی داری ندارند و مقدار آب مصرفی در آنها به ترتیب ۹۴۶ و ۸۲۸ میلی متر بوده است، ولی این دو تیمار با تیمارهای قطع آب در مرحله گلدهی، غلاف دهی و پر شدن غلاف، که عملکرد آنها به ترتیب ۱۷۸۲، ۱۷۶۰ و۱۷۰۰ کیلوگرم در هکتار است اختلاف معنی داری در سطح پنج درصد دارند و مقدار آب مصرفی در آنها به ترتیب ۸۲۰، ۷۹۸ و ۷۸۹ میلی متر بوده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که قطع آب به مدت دو هفته در مرحله سبزینه ای برای گیاه قابل تحمل بوده است ولی قطع آب به مدت دو هفته در مراحل گلدهی یا غلاف دهی و یا پرشدن غلاف سبب کاهش عملکرد دانه، تعداد بذر در یک غلاف و وزن هزار دانه شده است. روابطی بین عملکرد دانه با حجم آب آبیاری و عملکرد دانه با تبخیر و تعرق بدست آمد.

لوبیا چشم بلبلی, مراحل رشد لوبیا, تنش رطوبتی