محمدرضا پاشایی - گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
مهدی حمزه پور - گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

نظام الدین استرآبادی از شاعران توانمد قرن نهم و دهم هجری است که شعرش از ابعادی چند اهمیت دارد، پیش تازی در تغییر سبک از عراقی به هندی و عنایت خاص به ادبیات شیعی، شعر او را در عهد خود کم نظیر ساخته است. دیوان نظام، نخستین بار در سال۱۳۹۱ از سوی کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی چاپ شد. نویسندگان مقاله با قیاس متن چاپ شده انتشارات مجلس شورای اسلامی با نسخه های مورد استفاده، نارسایی ها و خطاهای مصححان را در فرایند تصحیح بررسی کرده و ابیات نادرست بسیاری را تصحیح کرده و خطاهای مصححان را در موارد بسیاری نشان داده اند، در یک نگاه کلی، ایرادات یافت شده را می توان چنین بیان کرد: خوانش نادرست ابیات، گزینش نادرست نسخه بدل ها، بی توجهی به اوزان عروضی، آشنانبودن به سنن نوشتاری کاتبان نسخ خطی و در نظر نگرفتن معنای ابیات، بی اعتنایی به محور عمودی متن و ارتباط بیت های پیشین و پسین. به این ترتیب به این نتیجه می رسیم که به دلیل وفور خطاهای یاد شده، ابیات آشفته فراوانی در نسخه چاپ شده مجلس راه یافته و به هیچ وجه نسخه قابل اعتمادی نیست، نمی توان آن را به عنوان تصحیح علمی پذیرفت، در نتیجه تصحیح مجدد این دیوان، ضرورتی انکارناپذیر است.

نقد, دیوان اشعار, تصحیح متون, چاپ مجلس, نظام الدین استرآبادی