سینا نوری زاده - دانشجوی سابق دکتری باکتری شناسی گیاهی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
رضا خاک ور - گروه گیاه پزشکی - دانشکده کشاورزی - دانشگاه تبریز

یکی از مهمترین عناصر اکوسیستمهای گیاهی، باکتریهای همراه گیاهان میباشند. این باکتریها بصورت داخلی (اندوفیت) و یا به صورت خارجی (اپیفیت) در اندامهای مختلف گیاهان زندگی میکنند و تاثیرات متفاوتی در چرخه زندگی گیاهان دارند. این باکتری ها در محیط طبیعی خود پیوسته در معرض ترکیبات شیمیایی ضد میکروبی گیاهان یا مواد سمی تولید شده توسط دیگر میکروارگانیسم های قرار دارند. باکتریهای همراه گیاهان با روشهای گوناگونی به مقابله با این ترکیبات سمی میپردازند که یکی از این روشها استفاده از سیستمهای تراوشی است. در همه باکتریها نوعی مکانیسم تراوش فعال، مسئول انتقال و دفع مواد ضد میکروبی به خارج از سلول میباشد. این فرایند سلولی همراه با مصرف انرژی میباشد که انرژی آن از هیدرولیز آدنوزین تری فسفات (ATP) یا از شیب الکتروشیمیایی ایجاد شده در اثر انتقال یونهای سدیم یا هیدروژن به خارج از سلول تامین میشود. این پمپها، ناقلهای پروتئینی هستند که از روی کروموزوم یا پلاسمید کد میشوند و علاوه بر اینکه نقش کلیدی در مقاومت دارویی دارند، دارای عملکردهای فیزیولوژیکی دیگری نیز هستند. این مقاله نقش سیستمهای تراوشی در باکتریهای همراه گیاهی را مرور کرده و به طور مختصر ارتباط تنظیمگرهای رونویسی را با این سیستمها مورد بررسی قرار میدهد.

مقاومت باکتریایی, تراوش فعال, آنتی بیوتیک, زنوبیوتیک