آزاده خرمی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشدجنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
مقداد جورغلامی - دانشیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

صدمه به گردهبینههای حاصل از بهرهبرداری جنگل میتواند در مراحل مختلف برداشت چوب شامل قطع درخت، سرشاخهزنی، بینهبری، چوبکشی، دستهبندی و حمل رخ دهد. مطالعهای به منظور تعیین مقدار کاهش حجم کمی و ارزش از دست رفته گردهبینههای صنعتی در اثر عملیات قطع و بینهبری به شیوه موتوری-دستی با استفاده از اره‎موتوری در پارسلهای ۳۱۷ و ۳۲۰ بخش گرازبن جنگل خیرود انجام شد. کاهش حجم چوب در هر درخت صدمه دیده با اندازه گیری طول و قطر میانی قسمت صدمه دیده و با استفاده از فرمول هوبر محاسبه شد. چهار نوع صدمه به چوب در طول عملیات قطع درخت عبارتند از: ارتفاع بیش از حد کنده، شکستگی و خردشدگی، صدمه به صورت شکاف یا پارگی طولی و صدمه به صورت جداشدگی ورقه ای شکل. سه نوع صدمه به چوب در طول عملیات بینه بری عبارتند از: شکاف طولی گردهبینه، جدا شدگی ورقهای و خطای اندازهگیری. مهمترین انواع صدمه مشاهده شده در طول عملیات قطع درخت عبارتند از: شکستگی و خردشدگی و صدمه به صورت جداشدگی ورقه ای شکل. مهمترین انواع صدمه مشاهده شده در طول بینهبری عبارتند از: انحراف از اندازه استاندارد گردهبینهها و شکاف طولی گردهبینه. در مجموع در قطع و بینه بری، ۵۷/۳۲ مترمکعب چوب دچار کاهش حجم شدند (در دو مرحله قطع و بینهبری به ترتیب ۸۶ و ۱۴ درصد). مجموع کاهش حجم ارزش چوب در عملیات بهرهبرداری ۶/۱۹۶ میلیون ریال است (به ترتیب در مرحله قطع و بینهبری ۸۵ و ۱۵ درصد).

قطع درخت, بینهبری, کاهش حجم کمی, کاهش حجم ارزش, گردهبینه صنعتی