علی مقدم زاده - استادیار دانشگاه (گروه روان شناسی و علوم تربیتی ، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
مهدی رحیم زاده - دانشجوی دکنری روانشناسی ورزش ( گروه رفتار حرکتی و روان شناسی ورزش، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
حسن غرایاق زندی - استادیار دانشگاه (گروه رفتار حرکتی و روان شناسی ورزش، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)

مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر تمرینات چشم آرام بر توجه انتخابی، رفتار خیرگی و عملکرد پرتاب آزاد بسکتبال تحت شرایط استرسزا انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه بسکتبالیست های رده جوانان که در مسابقات استان تهران شرکت داشتند، بودند. با توجه به هدف تحقیق، در مجموع ۲۴ نفر به عنوان نمونه انتخاب و به طور تصادفی و مساوی در دو گروه ۱۲ نفری (گروه تمرینات چشم آرام و کنترل) تقسیم شدند. مطالعه شامل مراحل پیش آزمون- پس آزمون- یادداری اول- آزمون فشار و یادداری دوم بود. در مرحله پیش آزمون شرکت کنندگان به اجرای ۱۰ پرتاب آزاد بسکتبال پرداختند و همزمان رفتار خیرگی و عملکرد آنها ثبت شد. دوره تمرینی شامل ۳ جلسه و بر اساس تمرینات چشم آرام ویکرز بود. مرحله پس آزمون و یادداری اول مشابه با پیش آزمون و با اختلاف ۲۴ ساعت از همدیگر صورت گرفت و آزمون تحت فشار ۴۸ ساعت پس از یادداری اول و مرحله یادداری دوم نیز ۴۸ ساعت پس از آزمون فشار انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس مرکب و آزمون پیگردی بنفرونی استفاده شد و از آزمون تی مستقل برای مقایسه گروه ها استفاده شد. نتایج نشان داد که تمرینات چشم آرام تاثیر معناداری بر توجه انتخابی، رفتار خیرگی و عملکرد پرتاب آزاد تحت شرایط استرس زا دارد. از نتایج این پژوهش میتوان اشاره کرد که از تمرینات چشم آرام که نوعی تمرین ادراکی - حرکتی است میتوان به عنوان یک تکنیک تقویت عملکرد عوامل شناختی- ادراکی بر روی ورزشکاران خبره استفاده نمود. از نتایج این مطالعه چنین میتوان نتیجه گرفت که یافتن شیوه های تمرینی ادراکی به ویژه تمرینات چشم آرام به احتمال بسیار بالا میتواند در بهبود عملکرد و عوامل شناختی - ادراکی همچون توجه انتخابی و رفتار خیرگی، نقش مثبتی داشته باشد.

تمرینات چشم آرام، توجه، رفتار خیرگی، عملکرد