محبوبه تاج الدینی - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی دام و طیور، دانشگاه علوم کشاورزی و من
فیروز صمدی - عضو هیئت علمی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سیدرضا هاشمی - دکترای فیزیولوژی طیور، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سعید حسنی - عضو هیئت علمی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

این مطالعه به منظور بررسی مقایسه سطوح مختلف گیاه کنگر فرنگی (آرتیشو)، محتوی آنتی‌اکسیدان بر سیستم ایمنی جوجه‌های گوشتی در مرغداری تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در اسفند ماه 1389 انجام شد. بدین منظور، از 300 قطعه جوجه یک روزه از سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار (شامل5/1 درصد پودر کنگر فرنگی، 3 درصد پودر کنگر فرنگی، 300 میلی‌گرم ویتامین E و گروه کنترل)، 5 تکرار در هر تیمار و 15 قطعه جوجه در هر تکرار استفاده شد. در پایان آزمایش، از هر تکرار 2 قطعه پرنده انتخاب و جهت بررسی وزن ارگان های لنفاوی (کبد، طحال، بورس فابرسیوس) کشتار گردید. میزان آنتی‌بادی سرم خون علیه بیماری نیوکاسل در سنین 28 و 42 روزگی به وسیله روش ممانعت از هم آگلوتیناسیون (HI) تعیین شد. از نقطه نظر ترکیبات موثره، میزان فلاونوئید، فنل کل و آنتی‌اکسیدان‌ها به ترتیب 614/1، 387/2 و 92/6 برآورد شد. نتایج نشان داد که اختلاف معنی‌داری در وزن‌ اندام‌های لنفاوی (کبد، طحال و بورس فابرسیوس) بین تیمارهای مختلف وجود نداشت. تیتر آنتی‌بادی علیه ویروس نیوکاسل در 42 روزگی اختلاف معنی‌داری بین تیمارها داشت و بیشترین تیتر آنتی‌بادی مربوط به تیمار با 5/1 درصد کنگر فرنگی بود (05/0P<).

کنگر فرنگی، جوجه گوشتی، سیستم ایمنی