رسول کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم دامی دانشگاه زنجان
محمدحسین شهیر - استادیار گروه علوم دامی دانشگاه زنجان
طاهر هرکی نژاد - استادیار گروه علوم دامی دانشگاه زنجان
رحمان رستمخانی - معاونت امور دام سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان

هدف از این مطالعه بررسی اثرات تنش سرمایی اوایل دوره پرورش بر روی عملکرد و مقاومت جوجه های گوشتی به سرما بود. بدین منظور تعداد 280 قطعه جوجه گوشتی یکروزه نر از سویه کاب 500 در قالب طرح فاکتوریل 2 × 2 به طور تصادفی انتخاب شده و پس از توزین ، به 2 گروه ( شاهد و تیمار) در دو سطح دمایی(معمولی 24درجه سانتی گراد و کاهش دما 16 درجه سانتی گراد) تقسیم شدند. در سن 3 و 4 روزگی جوجه های تیمار، تحت استرس سرمایی در دمای 20 درجه سانتیگراد به مدت 4 ساعت قرار گرفتند. گروه شاهد و تیمار تا روز 24 دوره پرورش در دمای معمولی به رشد خود ادامه دادند. از روز 25 تا انتهای دوره پرورش نیمی از تیمار های شاهد و استرس دیده به شرایط دمایی 16 درجه سانتیگراد منتقل شدند. وزن جوجه ها و میزان خوراک مصرفی آنها به صورت هفتگی اندازه گیری و ثبت شد. میزان تلفات به صورت روزانه ثبت می شد. با بررسی داده ها مشخص شده که استرس سرمایی اوایل دوره پرورش به طور معنی داری باعث بهبود افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی در هر دو سطح دمایی شد. میزان خوراک مصرفی در سطح دمایی 16 درجه سانتی گراد نسبت به سطح دمای معمولی برای هر دو گروه تیمار و شاهد بالاتر بود . این افزایش خوراک برای گروهی که در اوایل دوره پرورش در معرض سرما قرار نگرفته بودند به طور معنی داری نسبت به سایر گروه ها بالابود.. میزان تلفات در گروه استرس سرمایی در هر دو سطح دمایی در مقایسه با گروه شاهد معنی دار نشد.در مجموع با توجه به نتایج حاضر می توان به این نتیجه رسید که استرس سرمایی اوایل دوره پرورش نه تنها باعث بهبود عملکرد در دمای معمولی پرورش میشود، بلکه به دلیل تغییرات اپی ژنتیک در بیان ژنها ی مرتبط با مقاومت به سرما میتوان دمای سالن را کاهش داد بی آنکه به عملکرد جوجه ها صدمه ای وارد شود. این مطالعه در زمستان سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد

استرس سرمایی، مقاومت به سرما ، اپی ژنتیک، کاهش مصرف سوخت