رسول کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم دامی دانشگاه زنجان
محمدحسین شهیر - استادیار گروه علوم دامی دانشگاه زنجان
طاهر هرکی نژاد - استادیار گروه علوم دامی دانشگاه زنجان
رحمان رستمخانی - معاونت امور دام سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان

هدف از این مطالعه بررسی اثرات تنش سرمایی اواخر دوره جوجه کشی و محدودیت کمی خوراک اوایل دوره پرورش بر روی عملکرد و کیفیت لاشه جوجه های گوشتی بود . تعداد 600 عدد تخم مرغ نطفه دار (کاب 500) در دمای 8/37 و رطوبت نسبی 56% درون دستگاه جوجه کشی قرار داده شد. تخم مرغ ها به طور مساوی به دو گروه شاهد (بدون دستکاری دمایی) و گروه تنش سرمایی(تحت تاثیر دمای 15 درجه سانتیگراد به مدت 45 دقیقه در روز 18 انکوباسیون) تقسیم شدند. در طول اعمال فرایند تنش، دمای پوسته تخم مرغ ها توسط دماسنج مادون قرمز اندازه گیری شد. پس از تفریخ، وزن یک روزگی جوجه ها اندازه گیری و از نظر جنسیت مشخص شدند. در طول اجرای آزمایش فقط از جوجه های نر استفاده شد. محدودیت کمی خوراک بین روزهای 9 تا 16 دوره پرورش به صورت 8 ساعت در روز اعمال شد (70% مصرف اختیاری). در روز 21 و 42 دوره پرورش از هر پن به صورت تصادفی 2 پرنده جهت بررسی عملکرد و پارامترهای مرتبط با لاشه کشتار شد. تفاوت معنی داری از نظر درصد هچ در بین تیمارهای جوجه کشی دیده نشد، اما وزن جوجه های یک روزه گروه تنش سرمایی به طور معنی داری (P ≤ 0.05) نسبت به گروه شاهد بالاتر بود. وزن پایان دوره به طور معنی داری (P ≤ 0.01) در تیمارهای تنش سرمایی نسبت به گروه شاهد بالاتر بود. تنش سرمایی به طور معنی داری باعث بهبود ضریب تبدیل غذایی شده بود . در مقابل محدودیت خوراک سبب کاهش معنی دار مصرف خوراک در طی دوره پرورش شده بود. تنش سرمایی انکوباسیون به طور معنی داری باعث کاهش درصد چربی لاشه نسبت به سایر تیمارها شد. گمان میرود که دستکاری دمایی در اواخر دوره جوجه کشی از طریق فرایندهای اپی ژنتیک باعث این بهبود عملکرد شده است. این پژوهش در زمستان سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد.

استرس سرمایی، جوجه کشی، محدودیت خوراک، اپی ژنتیک، کیفیت لاشه