معصومه رجب نژادیان - دانشجوی کارشناسی پیوسته آموزش الهیات و معارف اسلامی، پردیس علامه طباطبایی ارومیه
مصطفی سلیمانی اصل - استادیار دانشگاه فرهنگیان، پردیس علامه طباطبایی ارومیه
فاطمه اخلاقی - دانشجوی کارشناسی پیوسته آموزش الهیات و معارف اسلامی، پردیس علامه طباطبایی ارومیه
فاطمه ذبیح الهی - دانشجوی کارشناسی پیوسته آموزش الهیات و معارف اسلامی، پردیس علامه طباطبایی ارومیه

خشم نکوهیده ازویژگی های غریزی انسان است که اگر شرایط بر وفق مراد وی نباشد، بدون تعقل و جهت کسب رضایت شخصی، دست به انجام کارهایی می زند که بسیاری اوقات پیامدهای غیرقابل جبرانی درپی دارد. ازهمین رو پیشوایان اسلام همواره مسلمانان را به دوری از خشم نکوهیده فراخوانده اند. امام علی(ع) نیز در کتاب گرانقدر نهج البلاغه، چندین بار به خشم نکوهیده و پیامدها و راهکارهای فرونشاندن این نوع خشم، پرداخته اند؛ چراکه درصورتی که این نوع خشم رها شود، پیامدهای ناگواری برای شخص خشمگین و سایرین درپی خواهد داشت که گاهی اوقات این پیامدها تا مدت های طولانی قابل جبران نمی باشند. بنابراین با بررسی خشم نکوهیده از دیدگاه امام علی(ع) می توان به آثار و پیامدهای ناگوار این نوع خشم پی برد وبه کمک راهکارهای ارائه شده در کلام امیرمومنان(ع)، خشم خود را در موارد گوناگون فرونشاند و از بروز آسیب های ناگور بسیاری پیشگیری کرد.در این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی و به کمک منابع کتابخانه ای موثق، ابتدا به بررسی مفهوم خشم پرداخته می شود، سپس به اقسام خشم اهتمام شده با بررسی و تحلیل پیامدهای خشم در نهج البلاغه موضوع ادامه یافته و درنهایت با رائه راهکارهایی جهت فرونشاندن خشم، موضوع خاتمه می یابد. امام علی(ع) آغاز خشم نکوهیده را دیوانگی و جنون و پایان آن را پشیمانی دانشته اند؛ چراکه این نوع خشم قوه تفکر و استدلال را از انسان سلب کرده، شیطان را بر او مسلط می گرداند و منجر به بروز رفتارهایی ناشایست از وی می گردد که اصلی ترین پیامد آن پشیمانی می باشد.

خشم؛ خشم نکوهیده؛ نهج البلاغه؛ آسیب اخلاقی؛ فردی.