جمال فتح اللهی - استادیار اقتصاد، دانشگاه رازی
سیدمحمدباقر نجفی - استادیار اقتصاد، دانشگاه رازی
فرحناز کرمی - کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه رازی

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی محصولات صادراتی بخش کشاورزی استان کرمانشاه از منظر اقتصاد آب انجام شده است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و با استفاده از تحلیل اقتصادی ارزش آب و تحلیل فایده به هزینه، به بررسی عمده محصولات صادراتی بخش کشاورزی از مرزهای استان پرداخته شد. گوجه فرنگی، خیار، سیب زمینی و هندوانه به عنوان محصولات آب بر استان در دوره های زمانی ۱۳۹۷-۱۳۹۰ مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج این پژوهش به ازای تولید هر کیلو گوجه فرنگی به طور میانگین ۱۴۱ لیتر، سیب زمینی ۱۸۶ لیتر، هندوانه ۱۶۵ و خیار ۲۴۶ لیتر آب مصرف می شود. بیشترین میزان صادرات در طی سال های ۱۳۹۷-۱۳۹۰ مربوط به محصول گوجه فرنگی است با مجموع ۸۳۰,۲ هزار تن و مجموع آب مصرفی صادر شده این محصول ۳۶۵ میلیون متر مکعب بوده است. میزان صادرات سیب زمینی طی دوره مورد بررسی ۴۹۸ هزار تن است که آب مصرفی حاصل ۹۵ میلیون مترمکعب برآورد می شود. آب خارج شده از کشور بواسطه محصول هندوانه و خیار به ترتیب با مجموع صادرات ۳۸۰ هزار تن و ۲۵۰ هزار تن، ۶۸ میلیون و ۵۵ میلیون متر مکعب برآورد شده است. در نهایت بر اساس روش ارزیابی فایده به هزینه، صادرات محصول خیار و گوجه فرنگی با میانگین نسبت فایده به هزینه ۱.۱۵ و ۱.۲۳ در برخی سال ها تا حدودی مقرون به صرفه است و دو محصول هندوانه با نسبت ۰.۶۴ و سیب زمینی با ۰.۹۸ مقرون به صرفه نیست.

اقتصاد منابع آب، صادرات، آب مجازی، کرمانشاه