فاطمه انصاری - کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
محمدمهدی مجاهدی موخر - استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی؛ تهران، ایران.
مهدی جودان - کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

نرخ رشد پول در ادبیات اقتصادی یک مسئله کلیدی است که میزان بهینگی آن در یک اقتصاد از طریق پارامترهای مشخص نرخ رجحان زمانی، نرخ بهره واقعی و نرخ هموارکنندگی مصرف تعیین می گردد. هدف اصلی این پژوهش محاسبه نرخ رشد پول و مقایسه آن، با میزان بهینه نرخ رشد پول در اقتصاد ایران است. همچنین در صورت عدم رعایت قاعده بهینه پول مولفه های موثر بر اختلاف میان نرخ رشد بهینه و نرخ رشد تحقق یافته حجم پول بررسی شده است. در این مقاله شکاف پولی اقتصاد ایران با بهره گیری از الگوی تابع مطلوبیت سیدارسکی در بازه زمانی ۱۳۳۸ تا ۱۳۹۹با استفاده از رهیافت کالیبراسیون در سه سناریو متفاوت بدست آورده شده است. سپس برای بررسی عوامل تاثیرگذار برروی شکاف پولی اقتصاد ایران از روش حداقل مربعات معمولی در بازه زمانی ۱۳۵۲-۱۳۹۹ استفاده شده است. نتایج بدست آمده از روش کالیبراسیون نشان می دهد؛ در هر سه سناریو شکاف های نقدینگی ییشتر از شکاف های پولی بوده و شکاف های پولی تقریبا از روندی مشابه هم برخوردار هستند. نتایج تخمین حداقل مربعات معمولی نشان می دهد که نرخ رشد حقیقی سرانه اجزای پایه پولی برحسب منابع شامل خالص بدهی دولت به بانک مرکزی؛ خالص ذخایر خارجی بانک مرکزی و خالص بدهی بانک ها به بانک مرکزی، شکاف ها را در سه سناریو افزایش داده است.

اجزای پایه پولی , تابع مطلوبیت سیدراسکی , شکاف نرخ رشد بهینه وتحقق یافته حجم پول , نرخ رجحان زمانی , نرخ بهره واقعی