جواد وکیلی - استادیار، دکتری فیزیولوژی ورزشی، گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
سعید دباغ نیکوخصلت - دانشیار، دکتری فیزیولوژی ورزشی، گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تبریز، تبریز،ایران
جاوید نوری - کارشناس ارشد تغذیه ورزشی، دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده زمینه و هدف: گونه ­های واکنش ­پذیر اکسیژن در پاسخ به ورزش­ها و تمرینات شدید و طولانی مدت، مثل تمرینات فوتبال تولید می­شوند که متعاقب آن آسیب عضلانی را به همراه دارد. بنابراین استفاده از از مکمل­ های دارای آنتی­ اکسیدان می ­تواند از فشار اکسایشی و آسیب عضلانی ناشی از این گونه تمرینات بکاهد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تاثیر مکمل­ سازی دو هفته­ ای آب گوجه فرنگی بر شاخص­ های آسیب عضلانی (کراتین­کیناز و لاکتات دهیدروژناز) و پروتئین واکنش­گر C در فوتبالیست­های جوان مرد بود. روش شناسی­: از بین فوتبالیست­ های دسته یک پسر جوان ۲۸ نفر (با میانگین سن ۸۵/۰ ± ۳۰/۱۷ سال، وزن ۷۵/۶ ± ۳۰/۶۷ کیلوگرم، قد ۸۰/۴ ± ۳۰/۱۷۸ سانتی­متر و درصد چربی ۱۴/۲ ± ۳/۵)، به صورت نمونه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه ۱۴ نفری تجربی و کنترل تقسیم شدند. پروتکل آزمون تحقیق حاضر شامل یک آزمون توان بی­ هوازی (آزمون Rast) و دوی کوپر (۱۲ دقیقه دویدن) بود که با فاصله استراحت ۳۰ دقیقه­ ای قبل و بعد از دو هفته مکمل­ سازی اجرا شد. آزمودنی ­های گروه تجربی روزانه مقدار ۳۲۰ میلی­لیتر آب گوجه فرنگی را در دو وعده، در روزهای تمرین یک ساعت قبل از تمرین و یکبار هم قبل از شام و در روزهای غیر تمرین در دو وعده قبل از صبحانه و شام مصرف کردند و گروه کنترل هم فقط همراه گروه تجربی به تمرینات منظم خود ادامه دادند. نمونه­ های خونی در چهار مرحله قبل و بعد از آزمون­های عملکردی قبل و بعد از دوره مکمل ­سازی در کل چهار بار برای تعیین غلظت شاخص های آسیب عضلانی مانند کراتین­ کیناز، لاکتات دهیدروژناز و پروتئین واکنش­گر C جمع آوری شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد که مکمل­ سازی کوتاه­ مدت آب گوجه فرنگی (۳۲۰ میلی­لیتر در روز) باعث کاهش شاخص­ های آسیب عضلانی در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل شده است که این کاهش از لحاظ آماری فقط در شاخص کراتین­ کیناز معنی ­دار بوده است (۰۵۰/۰= P) و لاکتات دهیدروژناز معنی ­دار نبوده است (۱۲۵/ ۰=P). همچنین دو هفته مکمل­ سازی باعث کاهش شاخص پروتئین واکنش­گر C نشده است (۴۰۲/۰= P). نتیجه ­گیری: مکمل آب گوجه فرنگی می­ تواند باعث کاهش آسیب عضلانی ناشی از رقابت فوتبال در فوتبالیست­ های جوان شود بنابراین پیشنهاد می­ شود که در کنار تمرینات روزانه و رژیم غذایی برای کاهش آسیب عضلانی با احتیاط استفاده شود.

آب گوجه فرنگی, آسیب عضلانی, پروتئین واکنش گر C, فوتبالیست