محمدعلی اکبری - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی
میکائیل وحیدی راد - دانشجوی دوره دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه شهید بهشتی

ملی شدن صنعت نفت در ایران و به دنبال آن کودتای ۲۸ مرداد و بررسی رفتار سیاسی کشورهای درگیر در این مساله از زوایای بسیاری مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. اما پژوهشی مبتنی بر اسناد و مطبوعات آمریکا، به عنوان بازیگر اصلی این برهه از تاریخ ایران، به شکلی مستدل انجام نگرفته است. پژوهش حاضر به روش تحلیل تاریخی و با تکیه بر اسناد وزارت خارجه آمریکا و روزنامه نیویورک تایمز، در پی آن است تا ضمن ارائه تصویری شفاف از موضع سیاستمداران آمریکا، خوانش و برداشت آنان از دوره ملی شدن نفت و علل ناکامی دکتر مصدق از منظر این اسناد را مورد واکاوی قرار دهد. در واقع مساله اصلی در پژوهش حاضر این است که نگرش دولتمردان و جامعه آمریکا به ملی شدن صنعت نفت و روی کار آمدن دکتر مصدق بر اساس اسناد موجود، بر چه اصولی استوار بوده و ناکامی دکتر مصدق ریشه در کدام روند تاریخی و رفتاری نهفته بوده است.

ملی شدن نفت, دکتر مصدق, شرکت نفت انگلیس و ایران, کمونیسم, کودتای ۲۸ مرداد