بررسی تطبیقی اختیارات شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام در قانون اساسی ایران با سایر نهادهای نظارتی قانون اساسی در کشور فرانسه

شورای نگهبان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دارای اختیارات و وظایف مهمی است. مهمترین وظایف این شورا بررسی مصوبات مجلس از حیث عدم مغایرت با شرع و قانون اساسی، تفسیر قانون اساسی و نظارت بر انتخابات و همه پرسیها است. مجمع تشخیص مصلحت نظام نهادی بالادستی در نظام جمهوری اسلامی ایران است که برای حل اختلافات مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان و همچنین تدوین سیاست های کلی نظام تاسیس شد و اختیارات و وظایف مقطعی دیگری نیز دارد که مهم ترین آن دخالت در تعیین اعضای شورای موقت رهبری است. مجمع تشخیص مصلحت را به منزله قائم مقام یا بازوی رهبری و از مهم ترین نهادهای سیاسی شمرده اند. در کشور فرانسه شورای قانون اساسی، وظایف و اختیاراتی دارد که گاها با وظایف و اختیارات شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام مشترک و بعضا متفاوت است. ازمهمترین وظایف و اختیارات مشترک می توان به نظارت بر مصوبات قوه مقننه و نظارت بر انتخابات ریاست جمهور ی اشاره نمود. با مطالعه تطبیقی می توان چنین بیان داشت که شورای نگهبان کپی برداری و مشابه شورای قانون اساسی فرانسه خود نیست؛ زیرا پیشینه و سابقه شورای نگهبان به دوران مشروطه یعنی پنجاه سال قبل از تصویب قانون اساسی جمهوری پنجم فرانسه بر می گردد. از سوی دیگر، شورای نگهبان را نمی توان نهادی مخالف آزادی و به نوعی دارای حق وتو دانست؛ زیرا چنین نهادی مختص کشور ما نیست و مشابه آن در بسیاری از کشورهایی که مدعی آزادی و مهد دموکراسی هستند چون فرانسه وجود دارد.

Keywords:

قانون اساسی , شورای نگهبان , شورای قانون اساسی فرانسه , مجمع تشخیص مصلحت نظام.