صادق آزاد بخت - دانشجوی مقطع دکتری زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد خرمآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد
مسعود رفیعی - عضو هیئت علمی، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد
علی خورگامی - عضو هیئت علمی، دانشکده کشاورزی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و کود زیستی میکوریزا بر خصوصیات زراعی ارقام سورگوم دانه ای در کشت تابستانه و ارزیابی شاخص های تحمل به خشکی ارقام، آزمایشی طی سال های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ در اراضی زراعی شهرستان کوهدشت لرستان اجرا شد. نتایج نشان داد خصوصیات مورفوفیزیولوژیک گیاه همچون ارتفاع بوته، طول خوشه و اجزای عملکرد دانه با افزایش شدت تنش خشکی کاهش یافتند. تعداد دانه در خوشه به طور معنی داری تحت تاثیر متقابل سه گانه تنش خشکی در میکوریزا در رقم قرار گرفت. بیشترین وزن هزار دانه بدون تفاوت معنی دار از شرایط نرمال و تنش متوسط خشکی با میانگین به ترتیب ۱۸/۱ و ۱۷/۵ گرم حاصل شد و در شرایط تنش شدید خشکی به کمترین میزان ۱۶/۲ گرم کاهش یافت. بیشترین عملکرد دانه از شرایط نرمال آبیاری با میانگین ۴۶۶۱ کیلوگرم در هکتار حاصل شد. ارقام واکنش متفاوتی به کاربرد میکوریزا نشان دادند، به طوریکه عدم کاربرد میکوریزا در رقم پیام موجب افزایش معنی دار عملکرد دانه گردید که این عکس العمل ناشی از اسمولیت های آلی و معدنی است که رقم مذکور در چنین شرایطی تولید می کند، به طور ساده میتوان گفت که رقم پیام با تولید اسمولیت های آلی و معدنی برای مقابله با خشکی، با اثرات بیوشیمیایی قارچ میکوریزا در خاک نوعی برهمکنش منفی ایجاد می کند که این برهمکنش در سایر ارقام مشاهده نشده است. لیکن کاربرد میکوریزا در رقم سپیده عملکرد دانه را به طور معنی داری افزایش داد.

میکوریزا، تنش خشکی، سورگوم دانه ای