طاهره شرقی - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران و دانش آموخته دکتری دانشگاه تهران
خلیل کلانتری - استاد دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران،
علی اسدی - استاد دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران،
محمود جمعه پور - استاد دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی

هدف از این تحقیق تحلیل فرایندهای حاکم بر نظام مدیریت آب در ایران و بیان فرایندهای جایگزینی است که بتواند ضمن ایجاد ارتباطی سازنده بین سیستم های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی موجود در حوضه های آبریز، حکمرانی خوب آب را نیز در کشور احیا نماید. لذا مطالعه مروری حاضر برگرفته از یک مرور ادبیاتی گسترده در متون موجود و کارهای علمی انجام شده در حوزه مدیریت منابع آب با تاکید بر ابعاد توسعه پایدار، به بررسی ضرورت تدوین راهکارهای نوآورانه منعطف و توانمند (بانک آب) پرداخته است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که ریشه فرایندهای حاکم ناشی از پایه ریزی ساختار آب بر مدرنیته ای است که ریشه در پارادایم دوران مدرنیته نخست دارد که چارچوب حکمرانی دولتی آب را ایجاد نمود. روابط و فرایندها در ساختار کنونی مدیریت آب، فضا و بستر لازم برای حفر چاه های غیرمجاز، تولید صنعتی و کشاورزی پرآبخواه، عدم اقتدار دولت در اجرای برنامه ها، طرح های فنآورانه و اقدامات حفاظتی آب و همچنین عدم ایجاد فضای اعتمادسازی برای مدیریت یکپارچه آب در حوضه های آبریز را فراهم نموده است برای حکمرانی خوب آب باید تفکر حکمرانی حکومتی آب به سمت حکمرانی فراحکومتی با ترکیب منطقی و معقولی از سطوح مختلف حکمرانی دولت، نهادهای مدنی و بازار تغییر نماید و با تفکر خلاقانه و دیدگاه فرایندی به بازطراحی فرایندهای حاکم بر مدیریت آب در کشور با مشارکت ذینفعان اقدام نمود. بانک آب می تواند دیدگاه فرایندی و جامع نگر را جایگزین دیدگاه مقایسه ساختاری و بخشی نماید و به بازطراحی مجدد مدیریت منابع آب با حکمرانی خوب در ایران بپردازد.

چالش های مدیریت آب، فرایندهای مدیریت آب، بانک آب، حکمرانی آب، ایران