سجاد میرزائی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه شهاب دانش قم
سعید امیدیان دهنو - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی قم

«وحدت صراط» خواه با رویکرد درون­ دینی و خواه با رویکرد برون­ دینی، از لوازم خالص بودن دین اسلام است. هر گونه تفسیر یا تلقی که به تعدد صراط منجر شود، منطقا با خلوص دین و امکان تمایز حق و باطل در تعارض بوده و به خلف منتهی می­ شود. تحقیق حاضر، کاوشی است که با رویکرد اثباتی درباره "وحدت صراط" از منظر علامه طباطبایی انجام شده است. بعد از طرح مسئله، ابتدا تعریف صراط تکوینی، تشریعی و جزاء از دیدگاه علامه ارائه و سپس ادله علامه بر وحدت صراط تشریح می­ شود. نتیجه اینکه ایشان با دو دلیل فلسفی: ۱. بسیط­ الحقیقه کل­ الوجود (خداشناسی)؛ ۲. وحدت علل فاعلیه و غائیه؛ و سه دلیل کلامی: ۱. تطابق تشریع و تکوین (جهان ­شناسی)؛ ۲. وحدت حقیقت نوعی انسان (انسان­ شناسی)؛ ۳. استلزام عقلی وحدت رب متعال با وحدت صراط؛ وحدت صراط در هر سه حوزه تکوین، تشریع و جزاء را اثبات نموده و به تبع، تعدد صراط را از منظر عقل و دین مردود شمرده است.

صراط, تعدد, وحدت, علامه طباطبایی