وحید کیهانی - کارشناس ارشد- دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار
سیدعلی مرتضوی - استاد گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی کریمی - استادیار بخش فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رض
حجت گاراژیان - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه

ریشه گیاه چوبک سرشار از ترکیبات ساپونینی است . ساپونین ها به عنوان عامل امولسیون کننده عمل می کنند و در آب کف پایدار تشکیل می دهند . هدف اصلی این تحقیق بر ارزیابی کارایی امولسیون کنندگی و کف زایی عصاره گونه ای چوبک که طی روش عصاره گیری با امواج فراصوت بدست آمده بود ، متمرکز بود . بدین منظور ابتدا عصاره گیری از ریشه این گیاه با بکارگیری امواج فراصوت انجام و تاثیر پارامتر های موثر بر راندمان فرایند ، بررسی و حالت بهینه آنها تعیین گردید . در ادامه توانایی امولسیون کنندگی و کف زایی عصاره استحصالی بدین روش از طریق مقایسه با یک سورفاکتانت سنتزی بنام توئین 80 با تهیه غلظت های مختلف از هرکدام ، سنجیده شد . در هر مرحله از تحقیق ارزیابی ویژگی های گفته شده از طریق اندازه گیری شاخص تشکیل امولسیون در یک دوره 24 ساعته و توانایی تشکیل کف طبق روش روس- مایلز ، انجام پذیرفت . نتایج نشان داد که حداکثر شاخص تشکیل امولسیون برای توئین 80 نسبت به عصاره چوبک بیشتر بود ضمن اینکه این سورفاکتانت بر خلاف عصاره چوبک قادر بود در غلظت های پایین نیز اثر امولسیون کنندگی خود را بخوبی نشان دهد در نتیجه در مورد این ویژگی برتری با توئین 80 بود . در مورد ویژگی کف زایی نیز هر دو سورفاکتانت قادر بودند که در غلظت های پایین تشکیل کف دهند ولی حداکثر توانایی تشکیل کف برای عصاره چوبک نسبت به توئین 80 بیشتر بود ضمن اینکه با گذشت زمان کف تشکیل شده توسط عصاره چوبک به مراتب پایداری بیشتری از خود نشان می داد در نتیجه در مورد این ویژگی برتری با عصاره چوبک بود . این تحقیق در دی ماه 1389و در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار انجام شد.

امواج فراصوت، امولسیون کنندگی، توئین 80، چوبک، کف زایی