حاجی کریمی - استاد/ گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
قباد رستمی زاد - استادیار/بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
سجاد مقدسی فر - دانش آموخته کارشناسی ارشد/گروه آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
احمدرضا کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد/ گروه آبهای زیرزمینی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

کیفیت آب سطحی در تعیین شرایط زیست محیطی، سلامت عمومی و توسعه اجتماعی و اقتصادی نقش حیاتی دارد. این مطالعه با هدف تعیین سهم­­اثر دوسرشاخه سیول و قدح در کاهش کیفیت آب  رودخانه میمه و تعیین نقاط بحران­خیز و ارائه راهکارهای رفع آن انجام شده است. برای این منظور با بررسی­های میدانی ایستگاه­های نمونه­برداری (۳۵ ایستگاه) در طول مسیر رودخانه تعیین و به مدت یک سال (۱۳۹۵-۱۳۹۶) به صورت ماهانه در ایستگاه های منتخب اقدام به اندازه­گیری دبی، EC، دما و نمونه­برداری از آب رودخانه شد. در ادامه بعد از انتقال نمونه­ها به آزمایشگاه خصوصیات فیزیکی – شیمیایی آن ها نیز اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که رودخانه در طول مسیر خود پس از جدا شدن از سازندهای کارستی، به دلیل وارد شدن به سازند­های تبخیری به ویژه سازند گچساران، کیفیت آن دچار کاهش تدریجی می­شود (هدایت الکتریکی در سرچشمه و ایستگاه پایانی به ترتیب معادل ۵۰۰ و ۱۲۵۰۰ میکروزیمنس بر سانتی­متر اندازه­گیری شد). همچنین نتایج محاسبات بیلان حجمی نشان داد چشمه گوگردی قدح ۲۸ درصد، رودخانه سیول ۲۱ درصد و تغییر تدریجی توسط سازند گچساران ۲۵ درصد در شوری رودخانه میمه موثر هستند. به عبارتی حدود ۵۰ درصد شوری  رودخانه میمه ناشی از تاثیر رودخانه سرکده (تلاقی سرشاخه­های سیول و چشمه گوگردی قدح) می­باشد. با احداث کانال­هایی در مسیر زون­های شوری رودخانه سیول و همچنین ایجاد یک خط انتقال که بصورت ثقلی آب چشمه گوگردی را به پایین دست سد منتقل ­نماید، می­توان تا ۵۰ درصد از شوری رودخانه کاست و هدایت الکتریکی  رودخانه میمه را از ۱۲۵۰۰ به ۵۷۰۰ میکروزیمنس بر سانتی­متر کاهش داد.

رودخانه میمه, سازند گچساران, شوری, کیفیت آب