پیوند پایدار شهر و طبیعت از طریق طراحی شبکه فضاهای عمومی (نمونه موردی: شهر نور)

برقراری رابطه فضایی مناسب میان بخش ساخته شده و عناصر طبیعی موجود در بافت شهر یکی از شروط اساسی پایداری است. رابطه ای که با ایجاد دگرگونی در نگاه بشر پس از رنسانس و در ادامه انقلاب صنعتی به طور چشمگیری دچار تغییر گشت و ارتباطی که میان شهر و بستر طبیعی تا پیش از آن به شکل مطلوبی وجود داشت کمرنگ گشته که نیازمند بازنگری است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که چه نوعی از برخورد با طبیعت در فرم شهر و ساختار فضاهای عمومی شهری جهت ارتباط مجدد این دو عنصر پاسخده است؟ آنچه در این مقاله مدنظر است، شناسایی امکانات طراحی شبکه ای و یکپارچه فضاهای عمومی در ایجاد ارتباط مناسب میان بافت طبیعی و مصنوعی و تقویت پیوند شهر و طبیعت با رعایت اصول مطرح شده در نظریه های شهرسازی طبیعت مبنا است. در این پژوهش با تحلیل محتوای منابع و نظریات مطرح شده در ادبیات توسعه سبز شهری و نظریات رویکرد شبکه فضاهای عمومی انجام گرفته تلاش شد تا شاخص های ساختار فضایی شهر در راستای پیوند آن با طبیعت استخراج گردد. مطابق مطالعات انجام شده نظریه های شهرسازی طبیعت مبنا بر لحاظ نمودن بستر طبیعی موجود در شهرها و چرخه های زیست محیطی آن ها در ساختار اصلی شهر تاکید و هر یک پیشنهاداتی را ارائه نموده اند. همچنین تجربه های انجام شده در زمینه شهرسازی یکپارچه نیز بهره گیری از عناصر طبیعی شهر در مجموعه فضاهای عمومی را تامین کننده انسجام بافت شهری دانسته و از امکانات این عناصر در راستای ایجاد شبکه ای از فضای عمومی بهره برده اند. لذا می توان این طور نتیجه گرفت که بهره گیری از رویکرد شبکه فضاهای عمومی شهری در پیوند شهر و طبیعت می تواند فرصتی را در فرآیند طراحی ایجاد نماید تا عناصر طبیعی به عنوان بخشی از استخوان بندی شهر و نه جزئی منفک از آن لحاظ گردند؛ طبق یافته های پژوهش توجه به شاخص های اتصال، تداوم، تنوع، عدالت دسترسی، کفایت فضای طبیعی، کیفیت فضای طبیعی، ایمنی، مقیاس انسانی، هویت – شخصیت، اختلاط کاربری، و پیاده مداری می-توانند در پیوند شهر و طبیعت موثر باشند. در نهایت با توجه به شاخص های استخراج شده میزان هم پیوندی ساختار شهر نور با طبیعت ارزیابی گردید.

Keywords:

شبکه فضای عمومی , پیوند شهر و طبیعت , طراحی شهری طبیعت مبنا , ساختار سبز شهری