تحلیل رخساره ها، محیط رسوبی، و ژئوشیمی مغزه های رسوبی واقع در سواحل جنوبی دریای خزر، شرق استان مازندران

دریای خزر بزرگ ترین توده آبی محصور در خشکی است که از حدود سه میلیون سال پیش از دریاهای جهان جدا شد. مغزههای مورد مطالعه در بخشهای شرقی بابلسر، شمال شرقی جویبار، و شرق زاغمرز در سواحل جنوبی دریای خزر واقع شده است. این پژوهش با هدف تفکیک و بررسی رخسارهها و محیط رسوبی و نیز ژئوشیمی عناصر با مطالعه مغزههای رسوبی انجام شد. طی بررسیهای میدانی سه مغزه BAG و AZD و AM با تناوبی از رسوبات آواری ریز تا متوسط دانه به ترتیب با عمقهای تقریبی ۷۰۰ و ۵۰۰ و ۹۰۰ سانتیمتری انتخاب شدند. در مجموع ۹۲ نمونه برای مطالعات رسوبشناسی (۴۶ نمونه) و ژئوشیمی (۴۶ نمونه) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. دانهبندی رسوبات درشت و ریز دانه به ترتیب با الک مرطوب و لیزری صورت پذیرفت. تحلیل ژئوشیمی عناصر اصلی و فرعی رسوبات نیز با استفاده از ICP-OES انجام شد. بر اساس مطالعات رسوبشناسی و بافتی، رخسارههای گل ماسهای قهوهای، ماسهای تا ماسهگلی خاکستری، و گلی تا رس سیلتی ماسهای سیاه شناسایی شدند. در توالی مغزهای نسبتهای عنصری Ti/Al و Fe/Al در افقهای رسوبی دانهریز و Si/Al و Zr/Al در افقهای رسوبی دانه درشت هماهنگی و انطباق خوبی نشان میدهند که به ترتیب حاکی از کاهش و افزایش انرژی محیطی است. همچنین انطباق قوی بین Ca و Sr در برخی افقهای مغزهها حاکی از رسوب گذاری کانیهای کربناته در درون دریا یا دریاچه به صورت زیستی است.  

Keywords:

Grain size , sedimentary facies , sea level changes , Caspian Sea. , محیط رسوبی , ژئوشیمی , رخساره های رسوبی , تغییرات سطح آب دریا , دریای خزر