جریان شعر زبان در دهه هفتاد، با تاکید بر شعر رضا براهنی

در دهه ی هفتاد خورشیدی، جریان­هایی در شعر فارسی ظهور کردند که شعر آن­هاهم از نظر زبان و بیان و هم از نظر محتوا، با شعر دوره­های گذشته به کلی متفاوت بود. وجه مشترک همه ی جریان­های شعری دهه ی هفتاد، فراروی از زبان و بیان متعارف شعر فارسی بود. یکی از مهم­ترین و تاثیرگذارترین جریان­های شعری دهه ی هفتاد، «جریان شعر زبان»، به راهبری رضا براهنی بود. در این پژوهش، ابتدا نظریه ی زبانیت براهنی را به اختصار معرفی کرده­ایم و سپس از خلال دیدگاه­های جدید وی، مولفه های اصلی شعر زبان را به دست داده­ایم. مهم­ترین مولفه­های شعر زبان عبارتند از: نحوگریزی، معنی­زدایی، چندصدایی، جابه­جاسازی پرتابی و... . پس از ارزیابی شعر براهنی، به عنوان نماینده ی شاخص این جریان، به نتایجی دست یافته­ایم؛ از جمله این که در شعر براهنی نیز مانند نیما و شاملو، میان نظریه ی شعری و اجرای شعری شکاف هایی وجود دارد. دیگر این­که این جریان شعری می­توانست با زدودن کهنگی از زبان شعر و متناسب کردن آن با شرایط و اقتضائات زمانه، شعر نو فارسی را در مسیر بهتری قراردهد؛ اما با تندروی­هایی، ازجمله تاکید افراطی و غیرمنطقی بر معنازدایی و تخریب و از هم گسیختگی زبان، این فرصت طلایی از شعر معاصر فارسی گرفته شد.  

Keywords:

واژه­های کلیدی: شعر دهه ی هفتاد , شعر زبان , رضا براهنی , نظریه ی زبانیت