علی نظر نظری تاویرانی - دانشگاه کردستان
سید احمد پارسا - دانشگاه کردستان

علی رغم اهمیت هجو در مطالعات روان شناسی، جامعه شناسی و ادبیات، این نوع ادبی هنوز به گونه­ای بایسته، مورد توجه واقع نشده است. نگاهی اجمالی به پژوهش­های انجام شده درباره­ی آن، در مقایسه با سایر گونه­های ادب غنایی، به خوبی مبین این مساله است. موضوع پژوهش حاضر، بررسی نوآوری­های یغمای جندقی در هجوسرایی است. معرفی هجو و اهمیت آن، شناساندن شگردها و نوآوری­های یغما در هجوسرایی و فراهم آوردن زمینه­ی آشنایی بیش تر با یغما، از اهداف پژوهش حاضر محسوب می شود. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی است؛ داده­ها با روش کتابخانه­ای و سندکاوی، گردآوری شده و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا، تجزیه و تحلیل شده­اند. نتیجه نشان می­دهد که یغما با به کارگیری ساختار و قالب تعزیه در هجو، استفاده از واژه­های عامیانه و به کار بردن افتنان، به نوآوری پرداخته است. یکی دیگر از شگردهای نوآوری او، استفاده از وزن و بحر و لحن روایی شاهنامه در هجو است؛ به گونه­ای که می­توان آن را نوعی حماسه­ی مسخره (بورلسک) نامید که در ادب فارسی مسبوق به سابقه نیست.  

واژه های کلیدی: یغمای جندقی, نوآوری, هجو, تعزیه, بورلسک