حسین آقاحسینی - دانشگاه اصفهان
آزاده پوده - دانشگاه اصفهان

مکتبی شیرازی از شاعران پایان قرن نهم و اوایل قرن دهم هجری و یکی از معروفترین نظیره پردازان لیلی و مجنون نظامی است. مشخصه بارز اثر او، چگونگی طرح خصوصیات عشق عذری در میان برترین مقلدان نظامی و حتی خود نظامی است. عشق عذری با توجه به حدیث مشهور پیامبر (ص) سه ویژگی عمده دارد: عشق پاک و عفیف به دور از هرگونه هوای نفسانی ۲- مکتوم نهادن راز عشق ۳- مرگ عشاق در راه عشق. از دیگر ویژگی های آن، عبارت است از: شدت گرفتن عشق با گذشت ایام، کوشش برای دیدار معشوق حتی به قیمت از دست دادن جان، وجود عوامل بازدارنده، شدت شور و عشق عاشقانه، وجود یاریگران، طاعنان و حاسدان، پندناپذیری عشاق، به جنون کشیدن کار عشق ودر پایان مرگ عاشق و معشوق. علاوه بر موارد ذکر شده، از دیگر خصوصیات منحصر به فرد روایت مکتبی در مورد عشق عذری: ذاتی بودن این عشق در وجود عاشق و معشوق از آغاز تولد، تحمل غیر را نداشتن و در مواردی نزدیک شدن عشق عذری به عشق حقیقی و کیهانی است.

عشق عذری, لیلی, مجنون, مکتبی