سید محمدعلی سیدباقری - کارشناس ارشد مهندسی عمران - گرایش سازه های هیدرولیکی
عادل اثنی عشری - استادیار و عضو هیات علمی گروه مهندسی عمران موسسه غیرانتفاعی میرداماد گرگان

علاوه بر رخداد بارش های شدید، یکی از مهم ترین دلایل وقوع سیلاب را می توان تغییر اکوسیستم طبیعی حوضه های آبریز توسط بشر دانست. در جهت رفع این معضل لازم است قبل از هر گونه اقدامی به منظور کنترل سیلاب، ابتدا سیلاب منطقه مدلسازی شود. حوضه آبریز رودخانه محمدآباد واقع در جنوب استان گلستان، از معدود حوضه هایی می باشد که با یک بارش نسبتا شدید و کم دوام دچار سیلاب های مخرب می شود که اینجانب بارها شاهد آن بوده ام. یکی از مهم ترین دلایل این مسئله، تغییر اکوسیستم حوضه آبریز برای احداث جاده آسفالت دسترسی به روستاهای توریستی منطقه و تاسیسات جانبی آن می باشد. هدف از این تحقیق شناسائی ابعاد مختلف مدلسازی هیدرولوژیک سیلاب، محاسبه دبی اوج سیلاب و همچنین تحلیل حساسیت (واسنجی یا کالیبراسیون) برخی پارامترهای مهم هیدرولوژیکی حوضه آبریز محمدآباد می باشد. همچنین ضرورت انجام طرح توسط کارشناسان شرکت آب منطقه ای استان گلستان تایید شده است، زیرا سیلاب های این منطقه همواره با خسارت های مالی و جانی همراه می باشد. در این تحقیق از مدل هیدرولوژیکی HEC–HMS استفاده شده است و علاوه بر شبیه سازی فرآیند بارش-رواناب حوضه و هیدرگراف های نقاط مختلف از مسیر جریان، با استفاده از قابلیت واسنجی مدل، مقادیر حقیقی پارامتر هایی را که به صورت فرضی و یا بر اساس نتایج حوضه های دیگر، در مدل سازی بکار رفته تعیین شده است.

بارش-رواناب ،HEC-HMS ، مدلسازی سیلاب، حوضه آبریز محمدآباد، مدل هیدرولوژیک